Nieuwe fietsroute in Gooise Meren langs herinneringspunten WOII

'"We slapen in een barak. De bedden zijn net als in een boot, drie boven elkaar. We zijn vol goede moed en hopen bij elkaar te blijven. Je geeft wel de groeten aan iedereen, toch? Schrijf je gauw terug? Ons adres is Barak 60, Westerbork, Hooghalen.'"

Annet Betsalel leest voor uit de laatste brief die Eddy (14) schreef aan zijn vriend Wout. "Één ding wat hij hoopte is gebeurd, ze zijn bij elkaar gebleven," vertelt ze bij een gedenkbordje op de Mecklenburglaan in Bussum. "Want de hele familie is in oktober 1943 gezamenlijk in Sobibor om het leven gebracht." 

Het is één van de twintig verhalen die je tegenkomt op de Gedenkroute Gooise Meren, een fietstocht langs plekken die een rol speelden in de Tweede Wereldoorlog. "We hebben bordjes opgehangen die vertellen wat er op díe locatie gebeurd is," zegt Annet. "Dat kan gaan om een bombardement, een onderduikadres of iets met de bevrijding." 

(Tekst loopt door onder video.)

Wanneer je met je telefoon de QR-code op het bordje scant, krijg je een filmpje te zien met het volledige verhaal. "Veel mensen weten niet wat er in hun woonplaats is gebeurd," vertelt Annet. "En hiermee krijg je een vierdimensionale belevenis, je zit als het ware in een film over de oorlog."

De gedenkroute kwam tot stand door samenwerking tussen de Historische Kring Bussum, het Historisch Archief Muiden en het Holocaust Comité Gooise Meren. "De bordjes hangen in Naarden, Bussum, Muiden en Muiderberg," vertelt Annet. "De route begint op station Naarden-Bussum en in een paar uur kun je alle punten bij langs fietsen."

Overlevers

Één van de bordjes staat vlakbij haar eigen huis, naast de synagoge in Bussum. "Op 11 mei 1945 stond het hier helemaal vól met mensen. Opeens werd zichtbaar hoeveel Joodse mensen de oorlog overleefd hadden. En dat is mede dankzij alle hulp van niet Joodse Bussumers en Naardenezen."

In de video hieronder geeft Annet een kleine rondleiding in de synagoge van Bussum.

(Tekst loopt door onder video.)

De gedenkroute is vorige week in gebruik genomen. Voor Annet een bijzonder moment. "We hebben er lang aan gewerkt, heel veel research gedaan en twintig filmpjes gemaakt. En nu is de route van een idee op papier opeens realiteit geworden. Je scant een bordje en het werkt zoals we bedacht hadden. Heel gaaf om te zien!"

Ze raadt dan ook iedereen aan de route een keer te fietsen. "En we horen van ouders en grootouders terug dat ze het leuk vinden om dit samen met hun kinderen of kleinkinderen te doen," vertelt Annet. "De ouderen kunnen dan veel vertellen over de oorlog en de jongeren geven op hun beurt uitleg over het scannen van de QR-code."