KNRM niet langer automatisch ingezet als ANWB van het water, maar hulp blijft voorlopig gratis

Eerst even wat achtergrondinformatie. Een schipper die in problemen komt, slaat altijd alarm bij de Kustwacht. Tot gisteren schakelde de Kustwacht dan automatisch de KNRM in, die op de onfortuinlijke bemanning afging en hulp verleende. 

Of het nu ging om planten in de schroef of een gekapseisd jacht, de onafhankelijke en op donaties draaiende KNRM werd overal op afgestuurd en hielp ongeacht de aard en de ernst van het probleem. Als commerciële reddingsdiensten de KNRM'ers niet voor waren tenminste.

P2000

Dat zit als volgt: omdat de Kustwacht details (locatie, type vaartuig) over een melding via het openbare communicatiesysteem P2000 naar de KNRM stuurt, kan iedereen 'meeluisteren'. Commerciële reddingsdiensten doen dat continu en liggen bovendien vaak al in het water zodat ze snel ter plaatse kunnen zijn. 

Als een commerciële redder eerder bij een schip aankwam, kon de gedupeerde schipper of bemanning ook met die commerciële dienst in zee gaan. Groot verschil is dat de KNRM geen kosten in rekening brengt, terwijl een commerciële redder al snel een uurtarief van tweehonderd euro rekent. 

Een goedverzekerde schipper zal het niet veel hebben uitgemaakt door wie hij werd gered of geholpen. Als hij door de KNRM naar rustig vaarwater werd geloodst, bleven de beurzen gesloten. Wel werd de schipper na de hulpverlening gevraagd om donateur te worden. Als een schipper in nood de hulp van een commercieel bergingsbedrijf accepteerde, kon hij de factuur in het gros van de gevallen bij zijn verzekeraar declareren. 

Triage

Schippers in nood of schippers met pech kunnen hun probleem vanaf vandaag nog steeds melden bij de Kustwacht. Grootste verschil is dat een medewerker van de Kustwacht vanaf nu eerst een zogeheten triage uitvoert. Die triage bestaat uit een aantal vragen waarmee de medewerker beoordeelt hoe hoog de nood is. 

Als schip of bemanning in gevaar zijn, verandert er niets.  In dat geval stuurt de Kustwacht de KNRM op het vaartuig af, wordt de schipper of bemanning gratis geholpen, en krijg je na afloop het verzoek donateur te worden. Maar als uit de triage blijkt dat het schip of de bemanning niet in gevaar zijn, wordt de bemanning gevraagd zelf een maritiem hulpverlener in te schakelen. 

Om het schippers met pech makkelijker te maken, heeft de Kustwacht een lijst met hulpverleners en hun contactgegevens op haar website gepubliceerd. Wat direct opvalt is dat daar niet uitsluitend commerciële partijen als het Edamse Lima Delta opstaan, maar ook de KNRM. Betekent dit dat de KNRM voortaan ook een vergoeding gaat vragen voor niet-urgente hulpverlening? 

'KNRM blijft gratis'

KRNM-woordvoerder Edward Zwitser laat weten dat dat niet het geval is, en dat zijn organisatie hulpbehoevende schippers ook vanaf vandaag gratis blijven helpen. Opvallend, want in haar lijst met beschikbare maritiem hulpverleners, meldt de Kustwacht nergens dat de KNRM - in tegenstelling tot de meeste andere hulpverleners - gratis blijft bergen en redden. 

Dat niet aan de grote klok wordt gehangen dat de dienstverlening van de KRNM gratis blijft, is een bewuste keuze, vertelt Zwitser. "We willen dat onze meerwaarde bestaat uit het feit dat we 24/7 kunnen helpen als iemand ons nodig heeft, en niet uit het feit dat we gratis zijn."  

Hoewel dus niet actief gecommuniceerd wordt dat de KNRM gratis blijft, 'zou het een mogelijke uitkomst kunnen zijn dat in honderd procent van de pechgevallen de KNRM wordt gevraagd te helpen. "Stel dat dat het geval is, en de nieuwe regel een dode letter blijkt, zou de KNRM in de toekomst ook een vergoeding kunnen gaan vragen."  

Zwitser benadrukt dat het zover nog lang niet is, en dat eerst moet worden geëvalueerd hoe de nieuwe regels in de praktijk uitwerken. "Het hangt af van hoe de triage van de Kustwacht uitpakt." 

Commerciële reddingsdienst

Ook commercieel maritiem hulpverlener Jefta Langeveld, eigenaar van de Reddingsdienst, vindt de vandaag doorgevoerde wijziging een 'mooi voorstel', maar vermoedt niet dat hij er de vruchten van plukt. 

"Alleen als het op de juiste manier geïmplementeerd wordt, zal het wrijving wegnemen", zegt hij tegen NH Nieuws. "Maar ik denk niet dat het de intentie van de KRNM is om minder inzetten te draaien."

Met de 'wrijving' doelt hij op het speelveld waarbinnen de KNRM en commerciële maritieme hulpdiensten opereren. "De discussie is altijd: waar houdt redden op, en waar gaat standaard dienstverlening verder? 

'Eerder dan KNRM'

Hij vertelt dat hij geregeld eerder bij een pechgeval arriveert dan de KNRM. Dat is ook niet vreemd, redeneert hij. "De KNRM heeft tien minuten nodig om zich te mobiliseren, wij liggen - zeker in het hoogseizoen - al op het water. Dus dan heb je een voorsprong van tien minuten."

Dat de Edammer redder in maritieme nood niet verwacht te profiteren van de wijziging, is omdat hij denkt dat de KNRM evenveel pechgevallen zal afhandelen."Ik betwijfel of het hun intentie is om minder inzetten te gaan draaien, want op de lijst met namen van bergers die de Kustwacht heeft gepubliceerd, staat ook de KNRM", zegt Langeveld.

"Ik denk dat ze de commerciële kant opgaan", speculeert hij. "En dat ze over een tijd ook een vergoeding zullen vragen voor niet-urgente inzetten."