Met 300 km p/u uit de wieg, Amsterdamse slechtvalken vliegen uit

We speuren de hemel af op zoek naar vliegende slechtvalken. Ze moeten in de buurt zijn, want hun nestkast zit bovenin de flat die pal naast de toren in aanbouw staat waar wij ons op bevinden. Fred zet de verrekijker aan zijn ogen: "Ze kunnen vlakbij zijn, maar ook kilometers verderop. Als je zo snel bent als de slechtvalk is vijf kilometer niets."

Landbouwgif

Het gaat inmiddels weer goed met de slechtvalk, maar jaren geleden was hij uitgestorven in Nederland. "Dat komt door het landbouwgif", zegt Fred Haaijen, stadsecoloog van de gemeente Amsterdam, gespecialiseerd in de natuur van Amsterdam-Noord. "Als roofdier aan de top van de voedselpiramide verzamelt al het gif van hun prooidieren zich in het vetweefsel van de slechtvalk. Die legt dan het loodje of wordt onvruchtbaar. Gelukkig zijn ze weer terug."

In Amsterdam zijn op verschillende hoge plekken nestkasten aangebracht. "Van nature broeden ze op hoge rotsen. Die hebben we hier niet, maar we hebben wel torenflats en schoorstenen. Op verschillende plekken in de stad hebben we nu slechtvalken die jongen grootbrengen."

Snackplaats

Voedsel voor de slechtvalk is er in overvloed: "Hij eet graag duiven, maar net zo lief eksters, of halsbandparkieten en meeuwen." Met een duikvlucht van ruim 300 kilometer per uur slaat de slachtvalk zijn prooi met zijn achterpoten. "Door de klap is de prooi meestal op slag dood. Dan vliegt de slachtvalk naar een rustig plekje om de prooi daar op te peuzelen."

Na een kort gesprekje met de hijskraanmachinist die we op deze hoogte bijna recht kunnen aankijken, draait de giek van de hijskraan langzaam zodat de achterkant net boven ons komt te hangen. De roosters die daar achterop zitten, behoren tot de favoriete snackplaats van de slechtvalk in Amsterdam-Noord. "Kijk die veren en botjes. Dat was een meeuw. Nou ja, meeuwen smaken ook lekker." 

Verongelukt

Terwijl een jonge slechtvalk vliegles krijgt van zijn moeder staat Fred nog even stil bij het harde bestaan dat de jonge slechtvalk wacht. "Ze moeten straks knokken om een eigen territorium te bezetten." Dat is vaak een strijd tussen leven en dood met een andere slechtvalk. "Als ze dat al halen. Twee van de drie jongen die dit paartje in Noord heeft uitgebroed, zitten inmiddels in de ziekenboeg. Ze zijn tijdens hun trainingsvlucht verongelukt."

Als we een bezoek brengen aan vogelopvang De Toevlucht in Amsterdam Zuid-Oost kunnen we de twee jonge slechtvalken van dichtbij bekijken. Ze zijn prachtig, maar gehavend. "De ene heeft een gebroken vleugen ofzo, dat wordt echt een lastig verhaal", zegt Fred met een zorgelijke blik. "De andere heeft zijn poot verstuikt, die maakt wel kans op goed herstel." 

TOEGIFT VAN 25 JUNI:

Het jong met de manke poot is vanuit de Toevlucht teruggebracht naar het nest in Amsterdam Noord. Daar is hij weer geaccepteerd door zijn ouders en vliegt inmiddels alweer rondjes boven de stad!