TEXEL - De Joodse vader van Cocky Penha kwam in de oorlog op Texel als vluchteling. Benjamin Penha, die KLM-piloot was, zat ondergedoken in Oosterend en wist door moedig optreden van de Oosterenders te overleven. Veel familie werd vergast in Auschwitz. Na de oorlog werd Benjamin commandant van het strafkamp voor landverraders de Vlijt bij het vliegveld op Texel. "Hij gedroeg zich als een kleine dictator en was wreed voor de gevangenen", zegt dochter Cocky nu.
Cocky Penha is een beroemdheid op Texel. Ze is al vijftig jaar kapster in de Koog. Wat veel mensen niet weten is dat haar wieg in Oosterend, aan de andere kant van het eiland, stond.
Haar vader Benjamin Penha kwam als Joodse vluchteling naar het eiland. Deze rijzige KLM-piloot uit Amstelveen zat ondergedoken bij de klompemakerij van de familie Drijver. "Van mijn vader, die als onderduiknaam Jan de Bruin kreeg, heb ik over die tijd weinig gehoord, maar de dochter van de familie Drijver heeft mij wel veel verteld," zegt Cocky.
"De Oosterenders hebben zich heel moedig gedragen, ook toen mijn vader een keer gesnapt werd door de Duiters. Moeder Drijver heeft hem toen weer de schuilplaats in weten te krijgen en daarna hebben de Duitsers hem niet meer kunnen vinden. De hele straat hield stijf zijn mond dicht. Zo wist mijn vader de oorlog te overleven. "
Benjamin Penha, alias Jan de Bruin, werd verliefd op de Texelse Neeltje en ze kregen zeven kinderen, waarvan Cocky er een was. Ze woonden in bij de ouders van Neeltje. Een mooi liefdesverhaal; ware het niet dat Benjamin verzwegen had dat 'ie voor de oorlog al een gezin had met vier kinderen. Zij hadden tijdens de oorlog op verschillende plekken in Nederland ondergedoken gezeten en de oorlog overleefd. Maar Benjamin heeft ze rigoureus in de steek gelaten. "We kwamen er pas achter dat 'ie een ander gezin had toen een van de Joodse dochters toestemming kwam vragen aan mijn vader om te mogen trouwen", vertelt Cocky.
"Hij was geen goede vader voor ons. Wij zijn eigenlijk na-oorlogse slachtoffers geworden. Hij heeft een behoorlijke opsodemieter gehad van de oorlog. Ik kan er niet veel over vertellen, maar wij zijn behoorlijk onderdrukt", vertelt Cocky met emotie in haar stem. En ze valt stil.
Als onderduiker had Benjamin Penha (alias Jan de Bruin dus) de oorlog overleefd, maar zijn ouders en nog 55 andere Penha's waren in Auschwitz vergast. "Dat is hem waarschijnlijk niet in zijn koude kleren gaan zitten", zegt Cocky later op het vliegveld van Texel, als ze over haar vader vertelt.
Kort na de oorlog was Benjamin aangesteld als commandant van het strafkamp de Vlijt. In het kamp zaten de zogenaamde landverraders gevangen. "Hij was een natuurlijke leider", vertelt Ben Daalder van het Luchtvaart- en Oorlogsmuseum Texel dat op het vliegveld gevestigd is. "Hij was piloot bij de KLM, een grote man ook. Dat soort mensen hadden we niet op Texel."
"Het was logisch dat hij de baas werd van dat kamp." Volgens Cocky heeft vader Penha zijn macht ook misbruikt tegen de gevangenen en was hij wreed tegen ze. "Hij was een behoorlijke dictator en heeft de mensen die daar gevangen zaten slecht behandeld. Hij reageerde zich waarschijnlijk af voor wat zijn familie was aangedaan."
De vader van Bram van Dijk was kok in het kamp en kan het beamen wat Cocky zegt: "Mijn vader mocht Jan de Bruin niet. Het was geen aardige man. En wat ik gehoord heb is dat hij een keer een zwangere vrouw zich helemaal spiernaakt liet uitkleden bij wijze van vernedering. Dat was een bekende Texelse."
Cocky hoopt dat mensen leren van wat er in en na de oorlog gebeurd is. "Oorlog brengt zoveel slechts. Wat mijn vader na de oorlog gedaan heeft is ergens wel verklaarbaar, maar zeker niet goed te praten. Doe niet na wat je vijand jou heeft aangedaan. We moeten een keer stoppen met dat oorlogvoeren en ons richten op het mooie en van elkaar houden, dat is mijn motto!"
Ben Penha oftewel Jan de Bruin, zittend tweede van links. Samen met andere leden van de BS op Texel
200508 1915 ONZE MAN OP TEXEL FOUTE VADERS - NH Nieuws