Ga naar Content

Coronacrisis en nieuwe rust: dit zijn de gevolgen volgens drie experts

NOORD-HOLLAND De coronacrisis heeft ons in plotselinge isolatie geplaatst. Hoe gaan we met deze eenzaamheid om? Gedijen wij juist bij de gedwongen rust of snakken we naar fysiek contact? NH Nieuws legde de vraag voor aan een medewerker van De Luisterlijn, een psychiater en een onderzoeker. 

Een vloggende priester, een relaxende topsporter en een dating-app voor mensen met een beperking. Het is slechts een handjevol voorbeelden van ontwikkelingen binnen de 'nieuwe rust' die zich in onze Noord-Hollandse provincie voordoen. Lees hier verder.

NH Nieuws - Foto: NH Nieuws

Bram Bakker, psychiater 

200504_3LUIK_EENZAAMHEID_BAKKER - NH Nieuws

"Het is voor mij als psychiater nog niet met zekerheid te zeggen wat er precies met mensen in sociale isolatie gebeurt, omdat we dit nog nooit meegemaakt hebben. Toen het virus net uitgebroken was, stond iedereen op scherp. De bereidwilligheid om de maatregelen netjes te volgen was groot. Nu, enkele weken of maanden later, wordt duidelijk dat de maatregelen voor onbepaalde tijd duren en dat heeft een enorme impact. 

Wij mensen zijn sociale dieren, we hebben behoefte aan contact. Maar voor sommigen hakt de isolatie er extra hard in. Iemand die een boek schrijft, zal de gedwongen rust mogelijk prettig vinden. Er is extra veel tijd om het boek te schrijven. Maar voor bijvoorbeeld een topsporter die gewend is aan piekbelasting en toewerking naar deadlines, is deze coronacrisis een ramp. Die weet niet of en wanneer het EK, dat aanvankelijk in de zomer zou plaatsvinden, doorgaat. Een en al twijfel. 

De overheid benadrukt - door middel van een campagne - dat over de ontstane situatie en problemen praten belangrijk is. Natuurlijk is dat altijd goed, maar de vraag is in hoeverre het helpt om online je verhaal te doen. Het recept tegen eenzaamheid is écht contact. Of digitale communicatie dat kan vervangen, ik vraag het mij af. De non-verbale communicatie mist. Lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen komen veel minder goed door. 

Toch zal voor een klein clubje mensen - mensen die tegen een burn-out aan zaten - de coronacrisis mogelijk een redding zijn geweest. De gedwongen rust zorgt in sommige gevallen misschien voor minder prikkels. Al met al denk ik dat de coronaperiode een buitengewoon goede tijd is om bij jezelf na te gaan, wat is nou echt belangrijk? Misschien leer je juist door de beperking hoe belangrijk vrienden zijn, hoe belangrijk fysiek contact is. Heel veel mensen waren al ver voor 2020 de weg kwijt in het stellen van prioriteiten. Die dachten dat op je telefoon zitten, belangrijker was dan contact met vrienden. De coronacrisis biedt de kans dat eens te herijken. "

Anouk Keizer, experimenteel psycholoog en onderzoeker 

200504_3LUIK_EENZAAMHEID_KEIZER - NH Nieuws

"Als experimenteel psycholoog en researcher doe ik momenteel onderzoek naar huidhonger, het verlangen om aangeraakt te worden op je huid. Ik denk dat heel veel mensen dit nu ervaren of hierover horen. We zitten namelijk allemaal in een situatie waarin we minder aangeraakt worden dan voorheen. En dat terwijl aanraking veel postieve effecten met zich meebrengt. 

Het helpt ons niet alleen in de communicatie, het heeft ook een positief effect op vermindering van stress en pijn. Dat bewustzijn begint al vroeg. Kleine kinderen die vallen, gaan het eerst naar papa of mama toe voor een kusje of een knuffel. Pijn vermindert door fysiek en sociaal contact. Dat missen we nu. 

Natuurlijk heeft de situatie op verschillende mensen verschillend effect. Het is maar net hoe je de eenzaamheid en het gebrek aan fysiek contact beleeft. Iemand kan eenzaam zijn zonder het erg te vinden of eenzaam zijn en er enorm onder lijden. Voor die laatste groep geldt wellicht dat het helpt dat niemand op dit moment een rijk sociaal leven heeft. Een situatie waarin je in je eentje door een stad fietst en overal groepjes vrienden op een terras ziet zitten of stelletjes hand in hand door de straat ziet lopen, zal zich de komende tijd niet zo snel voordoen. 

Het online onderzoek dat wij vanuit de Universiteit in Utrecht hebben uitgezet, willen we nog een aantal weken tot maanden door laten lopen. Op dit moment hebben al ruim 2800 mensen deelgenomen. Dat is ontzettend veel. Het onderwerp lijkt te leven. De resultaten hopen we voor het einde van het jaar te hebben. Ik ben benieuwd wat eruit gaat komen."

Dorine Kettenes, De Luisterlijn 

200504_3LUIK_EENZAAMHEID_KETTENES - NH Nieuws

"De Luisterlijn bestaat al ruim zestig jaar. Vierentwintig uur per dag kunnen mensen anoniem bij ons terecht. Mensen kunnen met ons bellen, chatten en mailen. Sinds de coronacrisis zien wij een enorme toename in het aantal gesprekken. Ook zien wij een groei in leeftijdsgroep. Zo nemen vijfentwintig- tot zestigjarigen meer contact met ons op. Iedereen heeft op dit moment behoefte aan een luisterend oor. 

De gesprekken die wij voeren, gaan vooral over het opnieuw uitvinden van het leven. Wat voorheen afleiding bood en energie gaf, mist. Mensen moeten op zoek naar andere vormen om zich staande te houden. De gesprekken gaan elke keer weer anders. Sommige mensen vallen meteen met de deur in huis, anderen zijn wat zoekend. Samen bepalen we waar de behoefte ligt om over te praten. 

Ik denk dat wij in de huidige tijd nu met zijn allen ontdekken wat de prikkels van buitenaf voor ons betekenen. We kunnen niet meer op vakantie, uit eten of gemakkelijk met elkaar in contact komen. Maar het bijzondere is, iedereen zit in hetzelfde schuitje. Dat zorgt ervoor dat het gevoel van saamhorigheid wordt vergroot. 

Ik hoop dat we dat gevoel ook meenemen en dat wij - De Luisterlijn - op een gegeven moment niet meer nodig zijn, omdat men elkaar al een luisterend oor biedt. Maar tot die tijd wil ik iedereen uitnodigen ons te bellen, mailen of chatten. Praten helpt, daar zijn wij voor. Je kunt alles aan ons vertellen, ook anoniem. Wij vinden niets raar, probeer het gewoon."

Corona in Noord-Holland
📰 Blijf op de hoogte van het laatste nieuws via onze speciale site
📺 Kijk naar de extra uitzending van NH Radio en deel jouw verhaal
✉️ Tip ons met jouw nieuws via het tipformulier