Ga naar Content

Oorlogsverhaal: "Er hing een taboe aan de Lange Raamstraat"

HAARLEM - Door de coronacrisis kunnen de Open Joodse Huizen niet doorgaan. Tijdens het evenement in Haarlem zouden vertellers rond 4 mei in huizen van veelal Joodse families en verzetsstrijders; hun bijzondere en vaak pijnlijke oorlogsgeschiedenis delen. NH Nieuws wil in aanloop naar 4 mei deze tragische en soms heroïsche verhalen toch delen en spreekt met de vertellers. Vandaag het verhaal van een Joods gezin dat werd verraden door iemand van wie ze het nooit zouden verwachten.

berkhof - Foto: nhnieuws

De Joodse Salomon Wegloop woont de eerste jaren van de Tweede wereldoorlog met zijn gezin aan de Teding van Berkhoutstraat 100 in Haarlem.  "Ze waren een arm gezin uit Amsterdam en Salomon verzamelde lompen," aldus Rob Berkhof die geïnteresseerd raakte in hun lot door toevallig een televisiedocumentaire te kijken. "Ik zag bij Omroep MAX dat presentator Van Vleuten in de archieven dook en daar werd een adres genoemd dat ik gelijk herkende. Mijn vader woonde om de hoek aan de Vosmaerstraat. Mijn vader beschikte over een zeer goed geheugen en wist zich van alles nog te herinneren, maar niet wat er hier aan nummer 100 gebeurd was."

Onderduikadres
Rob Berkhof, normaal gesproken actief in de financiële wereld, bijt zich vast in de zaak en via archieven komt hij er achter dat Wegloop met zijn gezin zelf een onderduikadres regelt. Aan de Lange Raamweg "zitten zij in een klein zoldertje. Het lijkt het perfecte onderduikadres omdat het appartement niet vanaf de straatkant te zien is." Maar dat valt in de praktijk vies tegen. "Wegloop zegt tegen zijn baas, ene Smit die hij op steenworp afstand van het onderduikadres helpt met hand- en spandiensten, dat hij al eens ruzie heeft gehad. Het is niet makkelijk om met drie jonge kinderen op een klein zoldertje te zitten. Constant, de drie kinderen konden niet naar buiten. Iedereen houdt zijn adem in."

Verraad
Dan lijkt het echtpaar die hen onder liet duiken teveel te worden. Berkhof: "Zij trekken de onderduikers niet meer op hun zolder en verraden hen. Dat verraad is vreemd, maar het kwam wel vaker voor. Vergeet niet dat men toen niet alles wist wat men nu wel weet. Men dacht dat ze gearresteerd zouden worden en in een kamp zouden belanden."

Vermoord
De familie wordt op 12 juni 1943 gearresteerd door de beruchte Colonne Hennecicke, een groep Nederlandse nazi-collaborateurs. De groep bestond uit ruim vijftig Nederlanders die tegen betaling jacht maakten op Joodse onderduikers.  Salomon, Heintje en hun drie kinderen Klara, Appie en Hijman worden gearresteerd, gevangen gezet en uiteindelijk allemaal door de Nazi's vermoord. Ook na de oorlog gaan hun verraders, het echtpaar dat eerder hulp bood door hen onder te laten duiken, vrijuit.

NH Nieuws maakt vijf portretten over de Open Joodse Huizen. Kijk hier voor meer video's.

In de weken tot de bevrijding besteedt NH Nieuws geregeld aandacht aan 75 jaar vrijheid. Deze verhalen zijn mede mogelijk gemaakt door ondersteuning van het Vfonds.