De 37 bewoners van de woonlocatie van Philadelphia Zorg hebben een (licht) verstandelijke beperking. Zij wonen allemaal in een eigen appartement en ontvangen daar zorg op maat. Door het coronavirus zitten deze mensen al weken opgesloten in hun kamer, zonder enige dagbesteding.

Eenzaamheid en verveling

Een van de begeleiders, die anoniem wenst te blijven, zag de eenzaamheid en verveling bij bewoners toeslaan. Via social media besloot zij een beroep te doen op haar netwerk, in de hoop een aantal activiteiten en evenementen op locatie te kunnen organiseren. 

"Ik kreeg veel reacties op mijn oproep, en zo ontstonden er verschillende ideeën om de bewoners een paar leuke middagen te bezorgen. Vorige week trad hier, met toestemming van de gemeente, nog een kinderkoor op. Daar werd vanuit de bewoners geweldig op gereageerd - de mensen begonnen zelfs te dansen. Voor Koningsdag was er ook van alles geregeld. Artiest Juriaan Singels zou een paar liedjes komen zingen en Yolanda's Party Kitchen zou een schaal met hapjes doneren", vertelt de zorgbegeleider. 

Het enige dat ontbrak was een akkoord van de gemeente Heerhugowaard. De zorginstelling vroeg een vergunning aan bij de gemeente, maar ontving ditmaal per mail een teleurstellend antwoord:

'Op 23 april 2020 heeft de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord besloten dat initiatieven, muziekoptredens en samenkomsten op grond van artikel 2.1 van de Noodverordening niet worden toegestaan. tenzij deze nodig zijn voor de continuering van de dagelijkse werkzaamheden van instellingen, bedrijven en andere organisaties. Bij handelen in strijd met de noodverordening riskeert u een boete.'

Nadat Senioren Dijk en Waard - de seniorenpartij voor Langedijk en Heerhugowaard - zich er volgens de begeleidster mee bemoeide, besloot de gemeente de voorwaarden te versoepelen. Alleen als er vooraf geen reclame zou worden gemaakt, er niet meer dan drie artiesten langer dan maximaal tien minuten zouden optreden en er minstens anderhalve meter afstand kon worden gehouden, mocht het muziekevenement doorgaan. 

Na overleg met het team van Philadelphia Zorg werd besloten dat het een te grote gok zou worden. "Tien minuten, dat is gewoon niet te doen. Welke artiest gaat er nou een hele reis afleggen om vervolgens maar tien minuten te kunnen zingen? Alleen al in de voorbereiding zit zoveel tijd."

Ook de verschillen in maatregelen op basis van de noodverordeningen binnen de regio's veroorzaken verwarring. "Alleen de verzorgingshuizen in Heerhugowaard en Langedijk hebben een e-mail ontvangen. We vinden het erg jammer, maar het houdt bij ons nu wel een beetje op", aldus de begeleider.

Corona? Wat is dat? 

Anita de Deugd woont boven de zorglocatie en maakt zich ernstig zorgen over het welzijn van haar onderburen. Ook zij is erg teleurgesteld over het besluit van de gemeente om alle activiteiten af te gelasten. "Die arme mensen zitten al wekenlang in hun kamertje opgesloten en kunnen er niet uit. Zij hebben het zo moeilijk, omdat ze geen idee hebben wat er precies aan de hand is. Met Pasen heb ik paaseitjes rondgebracht, omdat ik wilde laten weten dat ook mensen met een verstandelijke beperking niet worden vergeten."

Anita weet als geen ander hoe het is om hulpbehoevend te zijn. Door meerdere herseninfarcten, kan zij veel minder dan vroeger. "Het is fijn dat ik kan terugvallen op de zorg van beneden als ik dat nodig heb." Toen zij de oproep van een van de zorgmedewerkers voorbij zag komen, besloot ze direct haar hulp aan te bieden. 

"Er kwamen ontzettend veel reacties op de oproep binnen, waardoor er op verschillende dagen iets kon worden georganiseerd. We hebben ons altijd aan de regels gehouden. Ook met het kinderkoor stond iedereen op gepaste afstand te genieten. Waarom nemen ze dit van ons af? Ondanks dat we ons netjes aan de regels houden, worden we gestraft."

Vat vol tegenstrijdigheden

De verbazing was dan ook groot bij Anita toen zij zichzelf op Koningsdag voor de buis nestelde, en zag dat bekende Nederlanders wél mochten optreden bij verzorgingshuizen - Karin Bloemen trad nota bene op in Bergen. "Dat is toch hartstikke tegenstrijdig?", reageert Anita. "Ali B, Simone Kleinsma en Gerard Joling mogen wel optreden bij de ouderen. En dat was zeker allemaal binnen de tien minuten?  Het is te bizar voor woorden." 

De interpretatierijke noodverordeningen en de daarmee onduidelijke richtlijnen roepen veel vragen op. Hoe rijmt de gemeente de noodverordening om samenkomsten niet toe te staan, met de optredens van Gerard Joling in Uithoorn en Karin Bloemen in Bergen? Waren deze samenkomsten geen bedreiging voor de volksgezondheid? En hebben al die maatregelen eigenlijk wel nut als ze regionaal zo verschillen? 

De woordvoerder van Bert Blase, de burgemeester van Heerhugowaard, laat in een reactie weten dat hij zich kan voorstellen dat de verschillende interpretaties van de noodverordeningen binnen regio's en gemeentes frustrerend zijn. "Op landelijk niveau worden een aantal ‘harde’ richtlijnen bepaald, die voor het gehele land tellen. Sommige richtlijnen geven enige ruimte in de uitwerking, voor regionale of gemeentelijke verschillen, omdat de situatie in verschillende regio’s net even anders is in de praktische toepassing. Het voordeel daarvan is dat er meer maatwerk per regio mogelijk is. Het nadeel is dat de uitwerking niet overal hetzelfde is, wat tot onbegrip kan leiden."

Verder laat de woordvoerder van Blase weten dat er vanuit de gemeente te strikt is gereageerd op het verzoek van Philadelphia Zorg. Na overleg met de veiligheidsregio heeft de burgemeester daarom besloten om kleinschalige initiatieven bij verpleeg- en verzorgingshuizen onder bepaalde voorwaarden toch toe te staan. "Inmiddels is het contact met de zorginstelling weer opgepakt en we gaan proberen om toch een goede invulling aan dit initiatief te geven. We blijven daarin afstemmen met de voorzitter van de Veiligheidsregio."

Ook binnen de veiligheidsregio is er waardering en sympathie voor de initiatieven. "Zeker bij verpleeghuizen, omdat we natuurlijk ook merken dat deze situatie zwaar is voor de bewoners. Tegelijkertijd zijn we met elkaar nog altijd heel hard aan het werk om het virus te bestrijden. En de situatie is nog erg fragiel. De noodverordening zegt dan ook dat samenkomsten niet mogen. Je kunt je voorstellen dat optredens in de open lucht voor een oploop aan mensen zorgt. Dat willen we zoveel als mogelijk voorkomen. Daarmee volgen we ‘gewoon’ de landelijke model-noodverordening", laat de woordvoerder van Piet Bruinooge, voorzitter van Veiligheidsregio Noord-Holland Noord weten.

Eenstemmig beleid

Maar hoe kan de verspreiding van het virus worden voorkomen, wanneer voorzitters van de veiligheidsregio's zelfs binnen de provincie geen eenstemmig beleid voeren? Leiden deze regionale verschillen niet alleen maar tot meer verwarring en burgerlijke ongehoorzaamheid - en zodoende tot meer besmettingsgevaar?

Ook de woordvoerder van Bruinooge geeft toe dat de verschillen tussen regio's verwarring veroorzaken. "De Veiligheidsregio's proberen de verspreiding van het virus in ieder geval zoveel mogelijk te voorkomen en te handelen naar 'de geest' van de verordening."