De stadsnatuur in coronatijden: "Zoals altijd zijn er winnaars en verliezers"

"Duiven, meeuwen en ratten, stadsdieren die afhankelijk zijn van mensen en de horeca, vallen toch wel echt onder de verliezers", begint Hiemstra. "Meeuwen vinden zeer veel voedsel op plekken als de markt, daar staan ze op gezette tijden met zijn allen te wachten, maar veel markten zijn momenteel afgelast."

De dieren zoeken volgens Hiemstra naar alternatieven om toch aan eten te komen. "Meeuwen trekken alles uit de vuilnisbakken bij afhaalrestaurants, in de hoop dat zij nog ergens een bakje patat vinden - wat weer voor meer zwerfafval zorgt. Daar profiteren de ratten en duiven weer van."

Meeuwen kunnen in steden behoorlijk veel overlast veroorzaken, vooral nu de broedperiode is aangebroken.

Opportunisme

Een woordvoerder van de gemeente Alkmaar verwacht echter niet dat meeuwen meer overlast zullen veroorzaken. "Het zijn bovenal opportunistische vogels. Wanneer bepaalde voedselbronnen vervallen, schakelen zij weer over op het natuurlijke voedselaanbod. De hoeveelheid van het natuurlijk voedsel is uiteraard bepalend voor hun broedsucces. Maar het is dus niet zo dat meeuwen agressiever worden door het veranderde aanbod. Wel zullen er, omdat er weinig voedsel in de stad te vinden is, minder meeuwen zijn die overlast veroorzaken."

De gemeente Alkmaar voert al enige jaren een campagne tegen meeuwenoverlast en wijst mensen erop de vogels niet te voeren en geen zwerfafval te veroorzaken.

Coronanesten

In deze tijden bestaat het zwerfvuil volgens de stadsecoloog voornamelijk uit handschoenen, mondkapjes en boodschappentassen. "We vinden zelfs verpakkingen van toiletpapier in de grachten. Wat wij in dat water tegenkomen, is altijd een mooie weerspiegeling van wat er leeft op straat."

Momenteel doet Hiemstra onderzoek naar de meerkoet - een echte stadsvogel. "Meerkoeten maken vogelnesten van wat er in de natuur voorhanden is. Komend seizoen mag ik weer nesten verzamelen, als alle eieren zijn uitgebroed. Ik ga ongetwijfeld een heleboel 'coronanesten' vinden, gemaakt van handschoentjes en mondkapjes.

Opkikker

De echte winnaars zijn volgens de stadsecoloog de amfibieën, zoals salamanders, kikkers en padden. "Op dit moment zijn de padden bezig met de paddentrek, de zoektocht naar een geschikte sloot om eieren in te leggen", vertelt Hiemstra. Veel padden overleven de trek niet door het drukke verkeer op wegen en fietspaden.

"Je moet je maar eens bedenken hoe het is om kruipend een weg over te steken. Nu het zo rustig op de weg is, met minder auto's en fietsers, hebben de dieren veel meer kans het te halen. Het gaat best slecht met de amfibieën in Nederland. Dus eigenlijk is de coronacrisis enorm fijn voor deze groep."

Brommende onderlaag

Uit steden komen berichten van mensen die 'de vogels weer horen fluiten'. De stadsecoloog stelt dat dit alles te maken heeft met de rustige wegen en het gebrek aan verkeersgeluiden. "De brommende onderlaag van het verkeer die we zo gewend zijn, is nu verdwenen. Dat is eigenlijk het beste nieuws - de natuur was er altijd al. We kunnen het nu alleen beter zien en horen."