TEXEL - Een bloedbad op Texel. Het Georgische bataljon Koningin Tamar was in opstand gekomen tegen hun Duitse collega's. In totaal waren er 400 Duitsers gedood binnen de eenheid.
De site 75 jaar Bevrijding van de NOS staat vandaag stil bij deze gebeurtenis met een nieuw nieuwsbericht vanuit toen beschreven. Wij plaatsen het in een bewerkte versie door.
De Georgiërs hadden de aanval goed voorbereid: de Duitsers wisten van niets. Om klokslag 1.00 uur begon de strijd. Met messen, bajonetten en geweren probeerden ze zoveel mogelijk Duitse soldaten in hun slaap te vermoorden.
Met het einde van de oorlog in zicht wilden de Georgiërs zich nog rehabiliteren voor hun deelname aan de Duitse kant.
Vlijmscherpe dolkjes
"Het plan van de Georgiërs was om de zaak met de stille trom af te handelen. Dus met messen. Ze hadden van die kleine vlijmscherpe dolkjes, die ze ook als scheermes gebruikten", vertelde Huug Snoek, lid van het verzet op Texel.
"De schermutselingen duurden de hele nacht. Iedere Duitser kreeg de kogel. Die Georgiërs waren allemaal scherpschutters. Ze schoten dwars door de Duitse helmen heen."
Een van de Duitsers die onder schot werd genomen was vlootaalmoezenier Theo Pieper. "Toen ik door het raam keek, werd er op me geschoten. Plotseling besefte ik dat mijn laatste uur geslagen had. Ik wilde duidelijk maken dat ik vlootaalmoezenier was. Resultaat was dat ze me in een kleine bunker opsloten."
Het 822e Georgische bataljon Koningin Tamar was sinds 6 februari 1945 op Texel gestationeerd, nadat het 17 maanden gelegerd was in Zandvoort. Het bataljon met 800 Georgiërs en 400 Duitse militairen behoorde tot het Duitse Ostlegion. Via dit programma kregen Sovjet-krijgsgevangenen de kans om mee te vechten aan Duitse kant. Sommigen kozen hier vrijwillig voor in de hoop met de Duitsers het communisme te verslaan. Het merendeel liep echter over vanwege de erbarmelijke omstandigheden in de gevangenenkampen. De soldaten werden door de Sovjets als landverraders beschouwd.
Tegen de ochtend vroegen de Georgiërs hulp van de bevolking. Via aanplakbiljetten eisten ze dat alle mannen zich direct zouden melden. Weigering van de oproep zou bestraft worden. Honderden Texelaars besloten zich te melden.
Zo ook Henk de Bloois: "We kregen wapens en moesten een tiental Duitse officieren ophalen in Den Burg. Ze werden voor een bunker gezet en door de Georgiërs zo door hun kop geschoten. Dat vond ik wel een beetje grof, want je bent daar niet aan gewend. Maar ja, je zit in het schuitje en je moet mee."
Tegenoffensief
De opstand verliep aanvankelijk succesvol voor de Georgiërs, maar de Duitsers begonnen een tegenoffensief. Binnen een mum van tijd vuurden ze zo'n 2.000 granaten af op Den Burg.
Tientallen mensen werden geraakt door de granatenregen. Vooral burgers kwamen hierbij om het leven. Ook een stel Amsterdamse kinderen, dat op het eiland verbleef om aan te sterken, overleefde de aanval niet.
De Georgiërs deden vergeefs een poging om de opstand aan de Engelsen te melden, de zender bleek kapot. De hoop op versterking vervloog daarmee.
Pieper: "Er waren de hele middag zware beschietingen geweest en tegen het einde van de middag kreeg ik in de gaten dat er weer Duitse soldaten rondliepen. Die hebben mij bevrijd. Op vijftig meter afstand van de bunker zag ik de lijken liggen van tien Duitse officieren. Een ervan was mijn collega-dominee Haake. Hij had het ambtskruis nog in zijn hand."
Aan het einde van de middag pakten de Duitsers veertien Texelaars op als represaille voor de hulp aan de Georgiërs. De meesten van hen waren willekeurige voorbijgangers. Vier ervan werden direct al op het strand geëxecuteerd.
Ondanks al het bloedvergieten was Texel weer grotendeels in Duitse handen. Wel was De Koog, het gebied rondom het vliegveld en de vuurtoren, nog in het terrein van de Georgiërs.
Corona in de Noordkop & Texel
📰 Blijf op de hoogte van het laatste nieuws via onze speciale site
📺 Kijk naar de extra uitzending van NH Radio en deel jouw verhaal
✉️ Tip ons met jouw nieuws via het tipformulier
👥 Word lid van de Facebookgroep Nieuws uit de Noordkop en Texel en krijg updates in je tijdlijn