AMSTERDAM - Vanwege haar broze gezondheid is Hilda al ruim dertig jaar afhankelijk van een breed pallet aan zorg. Lange tijd kostte het haar amper moeite om die zorg te krijgen, maar sinds de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) levert het haar de nodige kopzorgen op.
Dit verhaal is gemaakt in het kader van het onderzoek naar ervaringen met gemeentelijke zorg. Om die ervaringen in kaart te brengen heeft NH Nieuws het Zorgmeldpunt geopend.
Wil je jouw ervaringen met ons delen, ga dan direct naar het Zorgmeldpunt en vul de enquête in. Liever eerst wat meer achtergrondinformatie? Lees hier waarom we dit onderzoek houden en wat we met de resultaten doen.
Hilda is nog maar een tiener als ze te horen krijgt dat ze een vorm van reuma heeft. "Op m'n zestiende kreeg ik artrose", vertelt de Amsterdamse aan NH Nieuws. Ze gaat in die jaren geregeld onder het mes en is vaak aan het revalideren. Omdat ze niet kan werken, krijgt ze een uitkering. "Ik kreeg huishoudelijke hulp, mijn huis is aangepast met een stoeltjeslift en via het GAK (Gemeentelijk Administratiekantoor, destijds belast met uitvoering sociale zekerheid, red.) heb ik in een speciale auto mijn rijbewijs gehaald."
"Op m'n veertigste had ik m'n eerste kunstknie te pakken"
De instellingen komen bij haar langs om haar te keuren en te bepalen op welke zorg ze recht heeft. Meestal gaat dat goed, maar nadat ze moeder is geworden, merkt ze dat de gestandaardiseerde vragenlijsten van de verschillende instanties vaak geen recht doen aan haar situatie. "De vraag of je een kind kan verzorgen, stond bijvoorbeeld niet op het lijstje. Ze stelden niet de juiste vragen. Je kunt niet iedereen over een kam scheren."
In de jaren daarna krijgt ze er meerdere kwalen bij, maar ze blijft positief en roeit met de riemen die ze heeft. "Op m'n veertigste had ik al m'n eerste kunstknie te pakken. Maar als je iets mankeert, word je vindingrijk", benadrukt ze. Eens in de vijf jaar wordt ze opnieuw gekeurd, maar aan de hulp die ze krijgt, wordt niet of nauwelijks getornd. Tot in 2015 de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) wordt ingevoerd.
"Je hebt recht op een veilig en schoon huis"
"Sindsdien is het drama", vertelt Hilda. "Sinds 1987 zat ik op tien uur thuishulp per week en werd mijn situatie een keer in de vijf jaar geïndexeerd, maar in 2015 zijn de regels aangescherpt en werd het teruggebracht naar zeven uur, en later naar vier uur. Toen ben ik heel boos geworden en heb ik bezwaar aangetekend."
Ook tegen het besluit dat haar situatie voortaan jaarlijks wordt bekeken, gaat ze in beroep. "De gemeente weet al zo lang dat ik ziek ben, en dat ik niet beter zal worden: waarom moeten ze dan ieder jaar een lijstje afvinken met dingen die ik wel en niet kan?" De jaarlijkse herkeuring levert haar veel stress op. "Dat kan niet goed zijn voor je gezondheid", beklaagt ze zich over de bureaucratie die de WMO met zich meebrengt.
Zodra ze bezwaar heeft aangetekend, krijgt ze een vertrouwenspersoon van de gemeente toegewezen. "Hij had oor voor mijn verhaal, en ik hem uitgelegd hoe het in de praktijk werkt. Dat je als thuishulp in vier uur misschien één wasje kan draaien, maar dat dat niets is voor een huishouden van drie man. Je hebt recht op een schoon en veilig huis."
Hilda boekt succes: de gemeente Amsterdam honoreert haar bezwaar, schroeft het aantal uren thuishulp weer op en belooft haar voortaan niet ieder jaar meer te controleren. Haar voortdurende strijd om de hulp te krijgen waar ze recht op heeft, heeft haar tegen wil en dank ervaringsdeskundige gemaakt.
"Heel erg dat de gemeente je zo in de problemen kan brengen"
"Ze komen nu zelfs naar mij toe omdat ik precies weet hoe het zit", vertelt ze over vrienden, familie, kennissen en buurtgenoten die in hetzelfde WMO-schuitje zitten. "Ik heb zelfs een brief opgesteld waarmee ze in bezwaar kunnen gaan, dan hoeven ze alleen nog maar hun persoonlijke gegevens in te vullen."
Hoewel het voor veel hulpbehoevenden bittere noodzaak is, vindt Hilda het eigenlijk van de zotten dat al die bezwaarprocedures nodig zijn. "Ik vind het heel erg dat de gemeente je zo in de problemen kan brengen."