Het is 75 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd van de Duitse bezetters. Voor het NIOD-fotoproject 'De Tweede Wereldoorlog in foto's' is een selectie gemaakt van de 50 meest aansprekende foto's. De komende weken lichten we op onze website en app dagelijks één van de foto's en het achterliggende verhaal uit.
Zaandam, 20 oktober 1940
In het Ontspanningsgebouw van Albert Heijn in Zaandam gebruiken Duitse soldaten samen met leden van de NSB, Nederlandse Volksdienst en Nationaal-Socialistische Vrouwenorganisatie de zogenaamde Eénpansmaaltijd (Eintopfessen).
De Eénpansmaaltijden (b.v. hutspot, erwtensoep) werden in Zaandam georganiseerd door de Ortskommandant, Wilhelm Wolniewicz (ook wel geschreven als Wolnewic). Deze bijeenkomsten waren altijd op een zondagmiddag waarbij ook vrouwen en kinderen aanwezig waren. Het doel van deze openbare bijeenkomsten was 'bevordering van de gemeenschapszin door het samenbrengen van allen (Duitsers en Nederlanders) om één tafel, ongeacht de rangen en standen'. En het tweede doel was 'geld inzamelen voor de Winterhulp' door middel van een collecte en verkoop van loten. De eerste bijeenkomst was op 20 oktober 1940.
De foto's van deze bijeenkomsten zijn aan het eind van de oorlog aangetroffen in het pand van de Ortskommandant, Westzijde 14 te Zaandam. Aan de muur hangt nog een portret van koningin Wilhelmina, hetgeen er op duidt dat het een foto uit de beginfase van de bezetting is.
Over dit project
De Tweede Wereldoorlog in 100 foto's is onderdeel van het project 75 jaar vrijheid. De afgelopen weken heeft het NIOD samen met de verschillende Noord-Hollandse archieven, musea en met hulp van het publiek een selectie gemaakt van de 50 meest aansprekende oorlogsfoto's van onze provincie. Eind maart wordt duidelijk welke 100 foto's de uiteindelijke canon van Nederland zullen vormen.
Op onze themapagina vind je alle eerder gepubliceerde foto's binnen dit project.
In de weken tot de bevrijding besteedt NH Nieuws geregeld aandacht aan 75 jaar vrijheid. Deze verhalen zijn mede mogelijk gemaakt door ondersteuning van het Vfonds.