Het is 75 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd van de Duitse bezetters. Voor het NIOD-fotoproject 'De Tweede Wereldoorlog in foto's' is een selectie gemaakt van de 50 meest aansprekende foto's. De komende weken lichten we op onze website en app dagelijks één van de foto's en het achterliggende verhaal uit.
't Zand, 1944
Van april tot september 1944 waren ca. 300 gemengd-gehuwde Joodse mannen tewerkgesteld in een kamp in het dorpje ’t Zand, in de kop van Noord-Holland. Gemengd-gehuwde joden waren vrijgesteld van deportatie, maar gemengd-gehuwde mannen werden wel in groten getale opgeroepen voor Arbeitseinsatz in Nederlandse werkkampen.
In 't Zand plaatsten zij versperringen op het strand en in de weilanden rond het dorp om de landing van geallieerde vliegtuigen te beletten (de zogenaamde Rommelasperges). Het leven in het kamp was zwaar, maar dragelijk. In het weekend kwamen vrouwen en kinderen op bezoek. De meeste mannen kwamen uit Amsterdam, met relatief veel musici onder hen, onder andere een aantal ontslagen leden van het Concertgebouworkest. Met een orkestje traden zij, met eigen instrumenten, op voor dorpsbewoners.
Fotograferen was toegestaan in het kamp. Deze foto komt uit het bezit van de man in de witte jas rechts, Salomon de Zwarte. Salomon werd in 1909 in Amsterdam geboren in een gezin met zeven kinderen. Hij huwde in 1932 met een niet-joodse vrouw, Frieda Coster, en kreeg twee kinderen. Hij was kelner van beroep en was in ’t Zand een van de koks. Van zijn grote familie overleefde alleen hij met zijn gezin en zijn jongste zusje de oorlog. Salomon emigreerde na de oorlog in 1951 naar Canada. Hij overleed in 1995 in Montreal.
Over dit project
De Tweede Wereldoorlog in 100 foto's is onderdeel van het project 75 jaar vrijheid. De afgelopen weken heeft het NIOD samen met de verschillende Noord-Hollandse archieven, musea en met hulp van het publiek een selectie gemaakt van de 50 meest aansprekende oorlogsfoto's van onze provincie. Eind maart wordt duidelijk welke 100 foto's de uiteindelijke canon van Nederland zullen vormen.
Op onze themapagina vind je alle eerder gepubliceerde foto's binnen dit project.
In de weken tot de bevrijding besteedt NH Nieuws geregeld aandacht aan 75 jaar vrijheid. Deze verhalen zijn mede mogelijk gemaakt door ondersteuning van het Vfonds.