Samenvatting: Burgertop Schiphol

De mix van voorstellen die de Burgertop heeft opgeleverd, zijn onderling samenhangend. Om die reden is ook geen volgorde aangegeven in het belang ervan. Het gaat daarbij om:

• Innovatie
• Beprijzing
• Locatie
• Zorg voor leefbaarheid en gezondheid
• Beschikbaarheid van alternatieven
• Transparantie en regelgeving

1. Innovatie
Meer investeren in innovatie. Bij innovatie wordt onder meer gedacht aan: meer glijvluchten, investeren in technische mogelijkheden bij landen en opstijgen, samenwerking op vlak van luchtverkeersleiding, coach-sharing, regelmatige vervanging van techniek (up-grading) en verbeteren van de logistieke efficiëntie. Innovatie helpt bij het terugdringen van overlast en van negatieve effecten op gezondheid en leefomgeving. De financiering wordt mede mogelijk gemaakt door punt 2.

2. Beprijzing en belasting
De innovatie wordt bekostigd vanuit ‘fair pricing’. Dit heeft meerdere voordelen: 1. Het voorkomt de ‘race to the bottom’ als het gaat om arbeidsvoorwaarden van het personeel en toepassing van on- duurzame techniek 2. Het biedt een gelijk speelveld voor eerlijke concurrentie, met name met andere vervoersvormen (zoals de trein) 3. Het bevordert de innovatie, en 4. Het maakt geld vrij voor innovatie en duurzaamheid. Bij fair pricing gaat het om kerosine- en btw heffing en afspraken over kwaliteitseisen, in ieder geval met die landen die een groot belang bij de luchtvaart hebben, maar bij voorkeur Europees of mondiaal.

3. Schiphol in Zee
Een bijzondere innovatie is de verplaatsing van Schiphol naar zee, overigens onder hoge condities (zie de kwaliteitsslag die genoemd wordt bij de punten 1 en 2 en de zorg voor gezondheid en duurzaamheid bij punt 4). Voordeel is dat bij verplaatsing van Schiphol op ieder gebied (veiligheid, duurzaamheid, gezondheid) gebruik gemaakt wordt van de nieuwste technieken. Een boost voor de innovatie. Het plan Schiphol aan Zee moet dan ook serieuzer worden onderzocht dan tot dusver.

4. Zorg voor leefbaarheid en gezondheid
Bij de keuzes over de toekomst van de luchtvaart en Schiphol, moeten leefbaarheid en gezondheid het uitgangspunt zijn, veel meer dan nu het geval is. Economische motieven moeten niet leidend zijn ten opzichte van welzijn: dat betekent dat er grenzen zijn aan de groei (‘genoeg is genoeg/krimp luchtvaart’). Denk bijvoorbeeld aan nachtvluchten en de uitstoot van ultra-fijn-stof. Kabinet en Schiphol zitten nu zo goed als op elkaars stoel, waardoor het economisch belang ten onrechte leidend is. Terwijl normering, vergunningverlening en handhaving, als taken van de overheid, onafhankelijk dient te zijn. (Zie ook punt 6).

5. Beschikbaarheid van alternatieven
Mede door het bevoordelen van de luchtvaart (qua beprijzing) ten opzichte van het internationale treinverkeer, blijft deze vorm van alternatief vervoer achter. Terwijl het een volwaardig alternatief is voor het transport op de korte en middellange afstand. Nederland blijft sowieso achter op het punt van internationaal treinverkeer, dus investeren hierin is noodzakelijk. Mogelijk kan dit internationale treinverkeer zelfs onder de vlag van de Schipholgroep plaatsvinden, zodat overstap van vliegtuig naar internationale trein vanzelfsprekend en eenvoudig wordt.

6. Transparantie en regelgeving
De normeringen rond het vliegverkeer zijn een voortdurende bron van discussie en onvrede. Zet in op meten in plaats van berekenen. Transparantie en onafhankelijkheid met betrekking tot meetgegevens en andere data moeten onbetwist zijn. Hetzelfde geldt voor de handhaving door de overheid. Hierin wreekt zich dat de Rijksoverheid en Schiphol zo goed als op dezelfde stoel zitten. Geef burgers transparant inzicht in de meetgegevens, laat de overheid consequent zijn in de handhaving, zodat de luchthaven zich voegt in de normering en mede daardoor wordt gestimuleerd tot innovatie.