Scholen geregeld in conflict met ouders: "Ze komen op voor de rechten van hun kind"

De meningsverschillen worden vaak binnenskamers uitgesproken, en leiden zelden tot rechtszaken, maar feit is dat veel scholen (48%) merken dat ouders door de jaren heen mondiger en kritischer zijn geworden. "Ik heb weleens meegemaakt dat ik ouders op de gang moest zetten om even af te koelen", benoemt directeur Erik Holtslag van de Amstelveense scholengemeenschap Pantha Rei een extreem voorval. "Om daarna het gesprek voort te zetten."

Uit een rondgang onder honderd scholen blijkt dat bijna zes op de tien scholen (59%)  in de afgelopen vijf jaar een of meerdere conflicten met ouders heeft gehad. Ongeveer een derde van die scholen (32%) zegt dat het aantal conflicten toeneemt. Vaak krijgen ouders en scholen het met elkaar aan de stok over het advies voor vervolgonderwijs en uitgedeelde straffen, maar ook de waardering van prestaties (cijfers/beoordelingen) leidt geregeld tot scheve gezichten.

(Let op: tekst gaat verder onder de afbeelding)

Leerlingen willen thuis nog wel eens een gekleurde versie van de gebeurtenissen schetsen, vertelt rector Jan-Mattijs Heinemeijer van het Haarlemse Mendelcollege uit ervaring. "Dan komen oudres dat verifiëren en willen ze weten wat er is gebeurd. Maar soms komen ze al wat op hoge poten binnen, met ‘het zal toch niet dat …?’."

Schooladvies

De meeste conflicten op de Haarlemse middelbare school ontstaan echter als blijkt dat het eerder door de basisschool geadviseerde niveau te hoog gegrepen is. "Dat het advies ergens onderweg niet meer past", aldus Heinemeijer. "Dan hebben we het vaak over afstroom", benoemt hij het fenomeen waarbij leerlingen gedurende hun schoolloopbaan een of meerdere niveaus dalen. "Dat ouders het daar niet mee eens zijn."

Ook Cors Westerdijk van de Savornin Lohmanschool in Hilversum ziet de emoties bij ouders soms hoog oplopen. Vaak ligt daar een afwijkend verwachtingspatroon aan ten grondslag, vertelt hij. "Als ouders andere beelden hebben van wat je als school wil of kan doen." Volgens hem is dat mede het gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen.

Hoewel dat niet altijd lukt, probeert de school te vermijden dat ze met ouders op ramkoers komt te liggen. "Door goed te luisteren", legt Westerdijk uit hoe dat beleid in de praktijk vorm krijgt. "Door het perspectief van de ouders serieus te nemen, daar je eigen perspectief als school tegenover te zetten en te kijken waar verschillen en overeenkomsten zitten. Dus praat je net zo lang tot je er uit komt."

‘Ouders worden verrast’

Lobke Vlaming, directeur van de belangenvereniging Ouders & Onderwijs, erkent dat het belangrijk is om als school voortdurend de verwachtingen van ouders bij te sturen. "Vaak zien we dat het misgaat als ouders verrast worden door een school die ineens zegt dat ze vinden dat het niet goed gaat met het kind, en we willen dit en dit in gang gaan zetten."

De belangenvereniging behandelt jaarlijks zo'n 15.000 vragen van ouders, waaronder ook conflictsituaties. Dat ouders verrast worden, kan volgens Vlaming betekenen dat er in aanloop naar dat moment te weinig is gecommuniceerd. "Dan worden ze overvallen, en herkennen ze zich er niet in omdat ze er niet in worden meegenomen." Open communiceren en duidelijk maken wat ouders van de school mogen verwachten, helpt volgens haar dan ook om conflicten te vermijden of in de kiem te smoren. 

Op de scholen uit het onderzoek zijn in de afgelopen vijf jaar zes conflicten op een rechtszaak uitgelopen. Vaker wordt er gedreigd met juridische stappen, vertelt Taco Keulen van de Stichting voor basisonderwijs Zaanstreek. Net als 48 procent van de scholen merkt Keulen dat ouders mondiger en kritischer zijn geworden. "Ze komen op voor de rechten van hun kind en dreigen weleens met juridische stappen: dan eisen ze dat er een hoger advies uit de bus komt."