De nieuwe brandweercommandant Tijs van Lieshout treedt intern disciplinair op tegen de brandweerlieden die betrokken waren bij het maken van de foto's van de reanimatie van ex-voetballer Kelvin Maynard. Wat die maatregelen precies inhouden, is niet bekendgemaakt. Tot ontslag komt het niet. "De oproep van buitenstaanders om ze eruit te flikkeren vind ik disproportioneel", schrijft Van Lieshout in een brief aan het bestuur van de Veiligheidsregio.
Met zijn optreden zet Van Lieshout definitief een andere koers in bij het Amsterdamse brandweerkorps. Van Lieshout is sinds een maand de nieuwe commandant. Hij volgde Leen Schaap op die vanwege zijn harde leiderschap een onherstelbare vertrouwensbreuk had met de uitrukdienst en uiteindelijk aan de kant werd geschoven door burgemeester Halsema. Van Lieshout kreeg de opdracht om te blijven sanctioneren, maar ook te bouwen aan vertrouwen binnen het korps.
Maynard werd op 18 september van dit jaar geliquideerd nabij Kazerne Anton in Zuidoost. Kort na de schietpartij gingen er op internet foto's rond van de reanimatie van de ex-voetballer. Een onafhankelijk recherchebureau heeft de afgelopen weken onderzoek gedaan naar de foto's van de reanimatie van Maynard.
Leidinggevenden
Gisteren meldden bronnen al aan AT5 dat twee leidinggevenden -een officier van dienst en een clustermanager- en een vooraanstaand lid van de ondernemingsraad betrokken zijn geweest bij het maken en verspreiden van de foto's van Maynard. Hooggeplaatste medewerkers van het Amsterdamse korps vreesden al dat de nieuwe korpsleiding veel milder zou gaan straffen dan onder het gezag van Schaap zou zijn gebeurd.
De maker van de foto's heeft verklaard het beeldmateriaal te hebben gedeeld in een appgroep van Kazerne Anton. Daar zitten zo'n veertig personen in. In de beleving van de fotograferende brandweerman was er sprake van een aanslag en daarom leek hem het een goed idee om enkele foto's te maken, zo heeft hij verteld. Vanwege de heftigheid van het incident wilden de brandweerlieden op de kazerne de bijzondere gebeurtenis delen met collega's die niet aan het werk waren, zo schrijft Van Lieshout.
Verspreider niet bekend
Wie er schuldig is aan het verder verspreiden, is niet duidelijk geworden tijdens het onderzoek. Enkele betrokkenen hebben gezegd de foto's te hebben verwijderd en niet verder te hebben doorgestuurd. Niemand heeft toegegeven de foto's met het grote publiek te hebben gedeeld. Betrokkenen konden óf wilden niet aan het onafhankelijke onderzoeksbureau laten zien welke foto's zij op hun telefoon hadden van de reanimatie.
Het maken van foto's is not done, zo schrijft Van Lieshout in zijn brief. "Het verspreiden ervan op internet vind ik schandalig. Alle betrokkenen zijn doordrongen van de ernst. Ik wil dan ook mijn oprechte excuses aanbieden aan de nabestaanden van het slachtoffer. Dit had niet mogen gebeuren. Indien de familie daar prijs opstelt, wil ik mijn verontschuldigingen ook zeker persoonlijk overbrengen." De brandweer benadrukt ook dat het officieel volgens interne regels verboden is om foto's te maken tijdens reanimaties.
"Het maken van foto's (van een reanimatie, red.) is 'not done'. Het verspreiden ervan op internet vind ik schandalig"
Nadat het incident bekend was bij de korpsleiding zijn er gesprekken gevoerd met de betrokken brandweerlieden. Volgens Van Lieshout was de eerste reflex van de betrokkenen; het ontkennen van het feit dat er een probleem was ontstaan door het maken en verspreiden van de foto's. "Toen men zich realiseerde dat de foto's ook openbaar waren verschenen, ontstond er angst. Deze angst werd mede veroorzaakt door de moeizame verhouding tussen de leiding en de werkvloer binnen mijn korps, die leidt tot spanningen en gevoel van onveiligheid. Het overheersende beeld is dat er zeer fors wordt gestraft", schrijft de commandant.
"Wegkijken beter dan toegeven"
In de ogen van Van Lieshout heerst er bij de uitrukdienst een klimaat van dat "wegkijken een betere optie is dan fouten toegeven." Hij vervolgt: "Ik ben blij dat de manschappen uiteindelijk zelf, kort na het openbaar worden van de foto's, naar mijn plaatsvervanger zijn gestapt en dat gesprek als positief ervaren hebben. Het is heel belangrijk dat we met elkaar in ons korps bouwen aan normale verhouding waarin je fouten kunt toegeven."
Verder stelt de kersverse commandant in zijn brief dat de geboden hulpverlening die avond "zeer deskundig en moedig" was. "Hoewel het personeel zich realiseerde dat er geschoten was en er in de chaos een onbekende op het voorterrein van de kazerne rondliep, hebben de manschappen snel gevraagd of die man een wapen bij zich had. Ze hebben vertrouwd op zijn ontkenning en zijn razendsnel met de reanimatie begonnen."
De korpsleiding heeft besloten om alleen op te treden tegen de brandweerlieden die betrokken zijn geweest bij het maken van de foto's. Zoals al gesteld, heeft niemand bekend de foto's te hebben verspreid op het internet. Welke interne maatregelen er worden genomen, wil een woordvoerder van de brandweer na vragen van AT5 niet zeggen. Direct betrokkenen van het incident moeten ook nog een aantal basisscholen bezoeken om met leerlingen van groep 8 in gesprek te gaan over de gevolgen van het filmen bij ongelukken.
Breuk met lijn 'Schaap'
In de brief neemt Van Lieshout nog verder afstand van de lijn 'Leen Schaap' door te stellen dat het overgrote deel van het korps "heel normale brandweermannen- en vrouwen zijn". Hij schrijft: "Men wil graag het gedoe van afgelopen jaren achter zich laten. Ik zie een veel kleinere groep collega's die met achterdocht naar elke verandering kijkt en snel een verongelijk gevoel heeft van alles wordt maar afgepakt. Mijn energie en focus gaan vooral ook naar de grote, soms stille meerderheid. Ontoelaatbaar gedrag zal ik blijven bestrijden."
Morgen zullen meerdere raadsleden aan burgemeester Femke Halsema vragen stellen over het incident.