Bouwprotest in Den Haag: vijf vragen en antwoorden

Waarom wordt er vandaag geprotesteerd?
Door de strengere stikstof- en PFAS-regels die sinds afgelopen zomer gelden, worden er door de overheid minder vergunningen verleend en kunnen veel bouwprojecten niet worden opgestart of worden voortgezet. Dat betekent dat veel bedrijven in de sector minder werk en inkomsten hebben dan ze aan het begin van dit jaar hadden ingeschat, daardoor verlies lijden en mogelijk in hun personeelsbestand moeten snijden. 

De actiegroep erkent dat de natuur en de bevolking moet worden beschermd tegen het giftige stikstof, 'maar niet door Nederland op slot te zetten'. 

Wat staat er op het spel? 
Als niet snel de benodigde vergunningen worden verstrekt, dreigen door het hele land zo'n tienduizend mensen werkloos te worden. Ook faillisementen kunnen niet worden uitgesloten. 

Lees ook: Geen A9-aansluiting voor Heiloo door strengere stikstofwetgeving 

Regiomanager Jan Overtoom van brancheorganisatie Bouwend Nederland zei gisteren voor de camera van NH Nieuws dat alleen al in Noord-Holland de bouw van zo'n 2.600 woningen stilligt, waardoor zo'n drieduizend banen op het spel staan. Bovendien zorgt de impasse ervoor dat de woningnood - die toch al groot is - alleen maar verder oploopt.

"Het is onthutsend dat duizenden mensen wachten op een woning en dat honderden woningen per dag verduurzaamd moeten worden, en dat wij op onze handen moeten zitten", aldus Bouwend Nederland-voorzitter Maxime Verhagen op het Malieveld. "Er staan duizenden banen op het spel, maar er zouden eigenlijk duizenden mensen extra aan het werk moeten zijn. We eisen daadkracht van het kabinet."

Wie protesteren er? 
De protestdag is geïnitieerd door de stichting Grond in Verzet, waarin meerdere bedrijven uit de bouwsector zich hebben verenigd. Cito B.V. uit Nederhorst den Berg is een van die bedrijven, liet mede-eigenaar Janneke Siewertsen gisteren aan NH Nieuws weten. De afgelopen weken hebben tal van brancheorganisaties en belangenorganisaties - waaronder Cumela (brancheorganisatie loonbedrijven) en Bouwend Nederland - zich achter Grond in Verzet geschaard. Behalve die branche- en belangenorganisaties, laten ook tal van individuele bouw-, constructie- en transportbedrijven vandaag op het Malieveld van zich horen. 

Volgens Siewertsen van Cito B.V. en Stichting Grond in Verzet is het protest van vandaag een unicum. "Wat er nu gebeurt - dat zoveel sectoren en organisaties tegelijk van zich laten horen zelfs de vakbond zich achter ons lijkt te staan - is in Nederland nog nooit gebeurd."

Hoe ziet het protest er uit? 
Hoewel de Stichting Grond in Verzet demonstranten had opgeroepen om vandaag vooral met mensen naar Den Haag en materieel zoveel mogelijk thuis te laten, lijkt die oproep aan dovemansoren gericht. Talloze vrachtwagens, kiepwagens en kranen reden gisteravond en vanochtend naar de Hofstad. 

Lees ook: Bouw- en transportbedrijven klaar voor demonstratie op het Malieveld: "Met acht vrachtwagens naar Den Haag"

Hoewel vrachtwagenfabrikant Veldhuizen B.V. uit Loosdrecht gisteravond al met acht kiepwagens naar Den Haag reed, om zo tijdens de ochtendspits geen overlast te veroorzaken, zijn veel andere bedrijven vanochtend op pad gegaan. Omdat het veld inmiddels volstaat met bedrijfwagens, komen hun wagens er niet meer bij. Die bedrijfswagens kunnen worden geparkeerd bij het Cars Jeans-stadion van ADO Den Haag. Daarvandaan rijden pendelbussen naar het Malieveld en terug. 

Vanwege de drukte is de A12 (Utrechtsebaan) richting het centrum van Den Haag is inmiddels voor al het verkeer afgesloten. Verkeer wordt aangeraden een andere route richting Den Haag te kiezen.  

Is er een oplossing in zicht? 
Minister Schouten kondigde vandaag aan dat er binnenkort een vergunningsvrijstelling komt voor kleine bouwprojecten (tot 200 woningen). Daarmee zou voor die projecten tijdrovende vergunningsaanvragen kunnen worden vermeden, waardoor de schop sneller de grond in kan.  

Gisteren liet het kabinet al weten met een noodplan te komen als er niet binnen een paar weken een noodoplossing is voor de PFAS- en stikstof-crisis. Door 150 à 200 miljoen euro vrij te maken, moet worden voorkomen dat er als gevolg van de crisis ontslagen vallen. Zo zouden werkgevers het geld kunnen gebruiken voor werktijdverkorting van het personeel. Bedrijven die wel opdrachten hebben, maar geen geld om die projecten uit te voeren, zouden een beroep kunnen doen op een overbruggingskrediet. 

Ook moet het RIVM uiterlijk op 1 december een 'veilig en werkbaar maximum' voor de concentratie PFAS in grond vaststellen. Toch hebben bouwers naar eigen zeggen niet de tijd om nog weken te wachten. 

Wat is PFAS en waarom is het een probleem?  
PFAS is een stof die in veel alledaagse gebruiksvoorwerpen wordt verwerkt. Denk aan de anti-aanbaklaag van je koekenpan, bakpapier en je regenjas. In vaste vorm is de stof niet gevaarlijk, zo is al lange tijd duidelijk. Het duurde echter lang voordat duidelijk werd dat PFAS in de natuur in het geheel niet afbreekt, waardoor de stof in grond door het hele land in lagere of hogere concentraties te vinden is, en zelfs in het menselijk lichaam terechtkomt.