In de Bullekerk in Zaandam wordt komende zondag de Holocaust herdacht. Op 17 januari 1942 was Zaandam namelijk de eerste gemeente in Nederland die begon met het 'jodenvrij' maken van de stad.
Precies 77 jaar geleden werden alle joodse inwoners van Zaandam weggevoerd. Ze wisten niet wat er met hen zou gebeuren en vertrokken daarom zonder protest.
Eerst naar Amsterdam, later naar Westerbork en van daaruit naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor. 180 van de 314 joodse Zaankanters wisten dat niet te overleven.
Proeftuin
Volgens publicist Erik Schaap was Zaandam een proeftuin voor de Nazi's. "En toen het hier gelukt was met het afvoeren de joden, ging het heel snel in andere gemeenten daarna."
Lees ook: Eigen plaquette onthuld bij eerste Holocaust-herdenking van gemeente Gooise Meren
Waarschijnlijk begon de deportatie in Zaandam onder meer omdat de nazi's dat een lastige stad vonden, denkt Schaap. Zo hadden de Zaankanters een jaar eerder een grote rol gespeeld bij de februaristaking. Ze zouden deel uit maken van een links, marxistisch bolwerk en moesten volgens de Duitse SS-baas Rauter uitgeroeid worden.
In ere herstellen
Inmiddels zijn er in Zaandam nog maar weinig herinneringen zichtbaar aan de joodse inwoners van voor de Tweede Wereldoorlog. Alleen de joodse begraafplaats en een deel van de synagoge aan de Gedempte Gracht zijn overgebleven.
Het pand is overigens vorige week verkocht en de nieuwe eigenaar wil de synagoge in ere herstellen. Ook zondag wordt er uitgebreid stilgestaan bij het lot van de joden. Tijdens de herdenking worden er lezingen gegeven door Freek en Hella de Jonge. Daarnaast zal burgemeester Hamming gaan spreken.
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0630093003!
