Ga naar Content

Conny Braam herdenkt Hannie Schaft: "Strijd tegen racisme en fascisme mag nooit verflauwen"

Ze is misschien wel de bekendste Nederlandse verzetsstrijder: Hannie Schaft. Het 'meisje met het rode haar' speelde in de oorlog een actieve rol in het gewapend verzet. Ieder jaar worden de offers die zij, en die alle andere mannen en vrouwen in het verzet brachten, herdacht op de laatste zondag van november. NH Nieuws kijkt samen met journaliste Conny Braam terug op het leven van Hannie.

Hannie wordt op 16 september 1920 geboren als Jannetje Johanna Schaft. Haar hele jeugd is haar roepnaam Jo. Als ze zeven jaar is, overlijdt haar zusje aan difterie. Vanaf dat moment leven haar ouders met de angst dat ook Jo iets zal overkomen.

Al jong heeft Hannie een sterk rechtvaardigheidsgevoel, van haar sociaal-democratische ouders krijgt ze de waarden gelijkheid en vrijheid met de paplepel ingegoten.

Een dametje
In de oorlog is al snel duidelijk aan welke kant de jonge Jo staat. In 1942 steelt zij persoonsbewijzen van leeftijdgenoten en laat die vervalsen voor Joodse vriendinnen. Maar daar blijft het niet bij: Jo zoekt contact met het verzet en komt in aanraking met de zusjes Truus en Freddie Oversteegen. De zusjes zijn in eerste instantie niet dol op Hannie, ze vinden haar tuttig, te veel een 'dametje', maar hun gevoelens veranderen snel. Doordat ze samen gevaarlijke opdrachten moeten uitvoeren, worden ze vriendinnen.

Lees ook: Foto's tonen 'vroege verzetsdaad' Hannie Schaft

Conny Braam, anti-apartheidsactiviste en oprichter van de anti-apartheidsbeweging in Nederland herkent dit: "Ik heb zelf te maken gehad met verzetswerk en ik weet hoe het gaat. Je deelt alles met je verzetsmakkers, gevaarlijke situaties, spannende momenten en als je samen gejankt hebt, dan ben je vriendinnen. Die meiden hebben elkaar weer moed gegeven om door te gaan."

Voorop in de rij
Voor Conny, die ook van jongs af aan wist dat zij iets zou betekenen in de strijd tegen onrecht, racisme en fascisme, is Hannie een voorbeeld. "Zij was mijn idool toen ik jong was. Zij heeft niet opgegeven en dat is heel belangrijk. De strijd tegen racisme mag nooit verflauwen. Er moeten altijd jonge mensen zijn die het stokje overnemen. Nu ga ik voorop in de rij, maar ik weet zeker dat een nieuwe generatie zal opstaan in de strijd tegen ongelijkheid en onrecht."

Lees ook: 'Dodencel verzetsheldin Hannie Schaft mogelijk gesloopt'

Een paar maanden voor het einde van de oorlog gaat het mis. Jo, die dan al de schuilnaam Hannie heeft, wordt opgepakt bij een standaardcontrole. Ze wordt gezocht voor een aantal afrekeningen.

Angst wordt waarheid
Op 17 april 1945, een paar weken voor de bevrijding wordt de grootste angst van Hannie's ouders waarheid. De 24-jarige Hannie wordt, ondanks afspraken tussen bezetter en verzet dat er geen executies meer zouden plaatsvinden, in de duinen bij Overveen door de Sicherheitspolizei doodgeschoten. Na de oorlog wordt haar lichaam herbegraven op de erebegraafplaats, als enige vrouw tussen 421 anderen.

Conny Braam zal zich altijd blijven afvragen hoe het ook had kunnnen lopen. "Moet je nagaan, als deze vrouw was blijven leven, wat een magnifieke rol zij zou hebben gespeeld in het na-oorlogse Nederland. Maar ook nu weten wij nog wie ze was en waar ze voor stond. Dat moeten we altijd blijven uitdragen."

Zondag 25 november worden Hannie en alle andere verzetsstrijders herdacht tijdens de Nationale Hannie Schaftherdenking.

Foto: NH Nieuws