Ga naar Content
Gooi

Laren en Blaricum in opstand tegen Noord-Holland, is de BLexit nabij?

27 september 2018, 16.00 uur · Aangepast 28 september 2018, 16.45 uur
Door: Joost Lammers · Foto: Provincie Noord-Holland

Rebellie in het Gooi. De meerderheid van de gemeenteraadsleden van Laren en Blaricum hebben zich via een motie uitgesproken dat ze bij de provincie Utrecht willen horen. Reden: ze niet willen meewerken aan een door de provincie Noord-Holland opgelegde fusie. Is deze oproep tot 'BLexit' een dappere opstand tegen een provincie die niet wil luisteren of een politiek spel?

Dat de provincie Noord-Holland zijn borst kon nat maken, voorspelden we al na de gemeenteraadsverkiezingen van dit jaar. In de meeste gemeenten van Gooi- en Vechtstreek hadden veel kiezers gestemd op partijen met een sterk anti-fusiegeluid.

De gemeenteraden hebben sindsdien gevraagd om meer openheid van zaken te krijgen rondom de argumentatie van de provincie, maar krijgen die niet. Dat is de directe aanleiding voor de opstand, maar de achtergronden zijn complexer. Blaricum en Laren hebben een relatief succesvolle samenwerking met Eemnes en er is dan ook weinig enthousiasme om die te beëindigen. Na de aangenomen moties in de raden van Blaricum en Laren staat de boel op scherp.

Tekst gaat verder onder de video.

Laren bij provincie Utrecht: goed of slecht idee? - NH Nieuws

Voldoende functioneren
De onvrede van de gemeenteraden van Blaricum en Laren is heel goed te begrijpen als je het rapport leest van Deloitte naar de 'bestuurskracht van de Gooi- en Vechtstreek' uit augustus 2016. Dat ligt ten grondslag aan alle fusieplannen die door de provincie worden bekokstoofd.

In het rapport staat zwart-op-wit dat de gemeenten, die samenwerken met Eemnes in de zogenoemde BEL-combinatie, voldoende functioneren. Met die uitkomsten in de achterzak verzetten de gemeenten zich tegen een gedwongen fusie met Huizen. Een ontvlechting met Eemnes zou bovendien veel geld en mogelijk ook banen kosten, zo is de lijn van de politieke partijen die de motie steunen.

Kwetsbaarheid gemeenten
Dat is echter een deel van het verhaal, want ook de provincie kan uit dat zelfde rapport argumenten putten. Die pleiten dat een fusie voor sterkere gemeenten zorgt. Het is niet alleen maar hosanna. Zo staat er te lezen dat de woonlasten en bestuurskosten in beide gemeenten hoog zijn.

Daarnaast wordt gewaarschuwd voor de 'kwetsbaarheid en kwaliteit van de ambtelijke ondersteuning, mede in relatie tot nieuwe taken die op de gemeenten afkomen en de bijdrage aan de regionale ontwikkeling'. De onderzoekers spreken van een te magere personele bezetting, die effect heeft op de kwaliteit van de ambtelijke ondersteuning aan de colleges.

Banenverlies
Het geschetste angstbeeld dat veel ambtenaren op straat komen te staan, vraagt eveneens om verdere nuance. Er zijn er naast de BEL-combinatie nog acht andere samenwerkingsverbanden binnen de Gooi- en Vechtstreek, zoals de Veiligheidsregio en de Tomingroep, waar Laren en Blaricum aan meebetalen.

Tekst gaat verder onder de video.

Blaricum en Laren willen naar Utrecht - NH Nieuws



De overgang naar de provincie Utrecht zou bij deze organisaties gevolgen hebben, waardoor dat ook leidt tot banenverlies en aanzienlijke kosten. Hoewel de politieke partijen dat in hun motie uitsluiten, lijkt dat onvermijdelijk. Op korte termijn zal, linksom of rechtsom, een wijziging van de huidige situatie belastinggeld komen, die mogelijk banen kost.

Weglachen
De timing van de rebellie moet niet worden onderschat, want het proces zit een cruciale fase. In maart komend jaar zijn er Provinciale Staten-verkiezingen. Een goed moment om de verkiezingscampagne te openen. Daarnaast kan de minister elk moment met nieuwe richtlijnen voor gemeentelijke fusies komen. De Gedeputeerde Staten wachten daar op en willen dan volgens de planning nog voor de verkiezingen de herindelingsontwerpen afronden.

In dat opzicht is het vooral een politiek spel om de druk op te voeren. De gemeenteraden voelen zich onvoldoende gehoord vanuit Haarlem en gaan daarom voor afscheiding. Of de soep uiteindelijk zo heet gegeten wordt, moet blijken. Dat de verantwoordelijk gedeputeerde Jack van der Hoek de opstand in een eerste reactie weglacht, is olie op het vuur. Tegelijkertijd merkt hij terecht op dat afscheiding van Noord-Holland bij geen enkele partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in het verkiezingsprogramma heeft gestaan. Wellicht reden om ook de kiezer nog een te laten spreken over deze BLexit?