Laaggeletterdheid; het klinkt als een begrip van vroeger, maar in de Noordkop wonen toch echt 20.000 mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. "We willen het aanpakken. De projecten zijn er, maar veel mensen schamen zich ervoor", zegt de Schagense wethouder Sigge van der Veek.
Laaggeletterdheid houdt in dat je moeite hebt met lezen en schrijven. Die moeite zit hem vooral in het niet volledig begrijpen of kunnen schrijven van een tekst, waardoor de inhoud niet overkomt. Laaggeletterdheid is niet hetzelfde als analfabetisme; dan kan je namelijk helemaal niet lezen of schrijven.
In Nederland wonen in totaal 2,5 miljoen mensen die laaggeletterd zijn. In de Noordkop zijn dit er 20.000. Het terugbrengen van dit aantal is prioriteit van Sigge van der Veek, wethouder sociale samenleving in de gemeente Schagen. "Laaggeletterdheid moet echt verdwijnen."
Wie zijn die laaggeletterden in de Noordkop?
Van der Veek: "Van jong tot oud, maar die laatste is wel de grootste groep: ouderen. Al begint laaggeletterdheid als je jong bent. Ook nu nog. Doordat er minder wordt voorgelezen op school, is de interesse om te lezen minder snel gewekt. En van weinig lezen leer je het ook niet goed. Bij schoolverlaters zie je ook dat ze moeite hebben met lezen en schrijven."
Hoe kan het dat dit in 2018 nog voorkomt?
"Een belangrijke reden is dat mensen zich schamen om toe te geven dat ze het zijn en er dus niet mee geholpen kunnen worden. Ze vinden tricks om het te verdoezelen en verbergen, maar als de inhoud echt noodzakelijk is, vallen ze door de mand. Vooral bij de oudere groep merk ik dat ze zich hun hele leven tussen taalmomenten heen hebben kunnen wurmen, maar nu we als Nederland willen dat ouderen langer thuis blijven wonen, komen ze toch in aanraking met allemaal instanties die ze bijstaan. Dat gebeurt vaak in schrift."
Waarom is laaggeletterdheid een probleem?
"Allereerst verkleint laaggeletterdheid je kansen op de arbeidsmarkt. Werkgevers selecteren nog steeds op een sollicitatiebrief en als je die niet goed kunt schrijven... Daarnaast zorgt het bij de ouderen voor verwarring. Als je mee wil doen, moet je gewoon kunnen lezen en schrijven. Als alles goed gaat, voorspoedig, kan je met laaggeletterdheid uit de voeten. Maar zodra je iets moet regelen heb je die vaardigheden nodig."
Wat doet uw gemeente eraan om het aantal laaggeletterden te reduceren?
"We hebben verschillende projecten in Schagen. We proberen met komische strips in de lokale krant de gêne weg te halen. Zo van: 'Je bent niet de enige'. Jongeren proberen we zo goed mogelijk in de gaten te houden via de wijkdiensten. Ik heb laatst aan elf vrijwilligers een diploma mogen uitreiken; ze mogen nu taalles geven. Alleen: mensen moeten zich wel melden bij de gemeente zodat we de hulp die we hebben ook kunnen bieden. Iedereen is dolenthousiast om te helpen, dus verwerp die schroom en meld je!"
Stichting Lezen & Schrijven organiseert van 3 t/m 9 september de Week van de Alfabetisering. Door heel Nederland worden evenementen georganiseerd met betrekking tot lezen en schrijven. Bekijk hier wat er in Noord-Holland wordt georganiseerd.