HILVERSUM De brandweer moet stoppen met het experimenten waarbij er twee of vier brandweerlieden in plaats van de wettelijk voorgeschreven zes man met de eerste brandweerwagen uitrukken. Dat vinden de FNV en de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV) naar aanleiding van een onderzoek onder bijna 9.000 brandweerlieden dat vandaag is aangeboden aan minister Grapperhaus van Veiligheid en Justitie.
NH Nieuws en EenVandaag hielden twee jaar geleden een onderzoek onder vrijwillige brandweerlieden. We berichtten over de grote leegloop onder brandweervrijwilligers en het feit dat steeds meer Veiligheidsregio's ervoor kiezen om uit te rukken met minder brandweerlieden op de eerste auto (uitruk op maat of variabele voertuigbezetting), waarna later een tweede auto volgt.
Lees ook: Vrijwilligers lopen massaal weg bij brandweer: "Dit gaat een keer fout!"
Uit het onderzoek kwam een beeld naar voren van een organisatie waarbij het brandweerpersoneel geen vertrouwen meer heeft in de keuzes van de leiding, een kloof ervaart tussen top en vloer ervaart en zich zorgen maakten over de veiligheid van werkwijze van uitruk op maat. Het leidde ook tot vragen in de Tweede Kamer.
Diverse Noord-Hollandse Veiligheidsregio's zeiden zich in het beeld te herkennen dat er een kloof tussen management en werkvloer is. De landelijke organisatie Brandweer Nederland verwees de conclusies daarentegen naar de prullenbak; er was helemaal geen tekort aan vrijwilligers en de steekproef zou niet representatief zijn.
Onderzoek onder druk minister
Na druk van de minister heeft het Veiligheidsberaad, waarin de 25 voorzitters van Nederlandse Veiligheidsregio's zitten, toch een eigen belevingsonderzoek onder brandweerlieden gehouden.
Lees ook: Werkwijze brandweer Gooi: snel of levensgevaarlijk?
Lees ook: Opmerkelijk: brandweer Hilversum 'te laat' bij woningbranden rond eigen kazerne
De conclusies daarin komen grofweg overeen met de uitkomsten van het onderzoek dat NH Nieuws met EenVandaag heeft uitgevoerd. Brandweerlieden doen hun werk met veel plezier, maar ervaren nog steeds de kloof tussen de leiding en de vloer. Uitruk op maat ziet de meerderheid als een bezuiniging en "nagenoeg niemand is van mening dat het werken met een variabele voertuigbezetting de kwaliteit van de hulpverlening van de brandweer verbetert".
"Stop geknutsel"
De Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV)vindt in het rapport bevestiging. De organisatie maakt zich al lange tijd zorgen over de gevolgen van het uitrukken met minder manschappen voor de veiligheid van brandweerlieden en burgers. Na incidenten in Gooi en Vechtstreek en klachten van de VBV is de Inspectie Veiligheid en Justitie een onderzoek gestart naar de werkwijze, maar dat is nog niet openbaar.
De vrijwilligersvakbond vindt dat daar niet op gewacht hoeft te worden en wil dat er nu al gestopt wordt met experimenteren. De reactie van voorzitter Marcel Dokter: "Ons advies: geef mensen op de werkvloer weer de ruimte, maak vrijwilliger zijn bij de brandweer waardevol en vooral weer aantrekkelijk. Kom, in antwoord op de beleving over 'uitruk op maat' en opkomsttijden, met één duidelijke landelijke visie op brandweerzorg en stop met het 'geknutsel' in 25 varianten."
Lees ook: Brandweervrijwilligers beginnen eigen hulpdienst na wegbezuinigen kazerne
De FNV sluit zich met het rapport in de hand aan bij deze eis. "Als de ervaringsdeskundigen zelf in ruime meerderheid zeggen dat het onveilige situaties oplevert, vindt FNV dit voldoende aanleiding om alle pilots met variabele voertuigbezetting in de ijskast te zetten." Ook wijst de FNV op de in het rapport genoemde vrees van 63 procent van de brandweerlieden, die 'het een gevaarlijke ontwikkeling vinden als preventieve maatregelen, zoals de aanwezigheid van rookmelders, als bezuiniging worden gezien en opkomsttijden daardoor ruimer genomen worden'.
De vakbond sluit zich hierbij aan: "Preventie is goed, maar repressie blijft onverkort nodig om mensenlevens te redden en de gevolgen van brand zoveel als mogelijk te beperken." Minister Grapperhaus zal op het rapport moeten reageren.