"Pas op, de zonkracht is extreem hoog vandaag!" De laatste weken wordt veel gewaarschuwd voor hoge zonkracht. Wat is zonkracht eigenlijk en waarom hebben wij het er ineens allemaal over?
De zonkracht geeft aan welke hoeveelheid ultraviolette straling (UV) het zonlicht bevat dat de aarde bereikt. Hoe hoger de UV-straling, hoe sneller je verbrandt. De zonkracht heeft niets te maken met de temperatuur: ook bij een koele zonnige dag kan de zonkracht hoog zijn en kun je dus snel verbranden.
Het UV-zonlicht neemt toe naarmate de zon hoger staat. In de wintermaanden staat de zon laag, de zonkracht is dan lager. In de zomer staat de zon hoog en is de weg naar de aarde korter. Er wordt dan minder UV-zonlicht tegengehouden door de ozonlaag.
Lees ook: De zomer zet door: volgende week 30 graden
Zonkracht wordt aangeduid met een cijfer. In Nederland is het in de zomer maximaal zonkracht 8, terwijl dat in Afrika soms wel 15 is. Afgelopen zondag werd een record verbroken: in Bilthoven werd een extreem hoge zonkracht van wel 8,7 gemeten.
Waarom hebben we het er nu zoveel over?
Maar waarom hebben we het deze zomer ineens allemaal over de zonkracht? Volgens weerman Jan Visser is het ten eerste een 'hot topic' omdat het bijna 21 juni is. Dan staat de zon vrijwel recht boven Nederland en is de zonkracht dus het hoogst.
Daarnaast wordt de zonkracht beïnvloed door wolken, de dikte van de ozonlaag en fijnstof in de atmosfeer. Bij veel wolken is de zonkracht lager, omdat de UV-straling dan grotendeels tegen wordt gehouden.
Recordmeting
De recordmeting van 8,7 van afgelopen zondag werd veroorzaakt doordat er weinig wolken waren én de ozonlaag dun was (de dikte verschilt per dag). "Bovendien is de concentratie fijnstof in de lucht erg laag", legt Visser uit.
Al die factoren zorgen ervoor dat de zonkracht extreem hoog is voor Nederlandse begrippen. De kans dat je binnen tien à twintig minuten al verbrandt op een zonnige dag is daardoor hoger, en dus wordt daar dit jaar extra voor gewaarschuwd door bijvoorbeeld het RIVM. Een verbrande huid verhoogt de kans op huidkanker.
Zonkracht blijft voorlopig hoog
Ook de komende tijd wordt gewaarschuwd voor een extreem hoge zonkracht. Zo kan het bij een onbewolkte dag vandaag zonkracht 7 worden. Bij veel bewolking is de hoeveelheid UV beduidend lager: dan krijgt de zonkracht een waarde van 3, legt het KNMI uit.
De hoogste zonkracht verwacht het KNMI vrijdag: bij weinig bewolking kan het dan zonkracht 8 worden.