NOORD-HOLLAND Nog niet alle stemmen zijn geteld, maar de meeste lijsttrekkers hebben in NOS Nederland Kiest inmiddels een reactie op de voorlopige uitslag van de Tweede Kamerverkiezing gegeven.
De VVD blijft de grootste partij, maar GroenLinks lijkt de grote winnaar van de verkiezingen. Waar Ruttes partij negen zetels inlevert en er 33 overhoudt, boekt GroenLinks onder aanvoering van Jesse Klaver in de prognose elf zetels winst (van 4 naar 15).
Lees ook: Eerste stemmen geteld: check hier de uitslag in jouw gemeente
Klaver spreekt van een 'historische' overwinning. "We zijn nog nooit zo groot geweest", zei hij jubelend in gesprek met Mariëlle Tweebeeke. Hoewel er veel coalities zonder GroenLinks denkbaar zijn, liet hij weten open te staan voor regeringsdeelname.
Minder dan voorspeld
PVV, D66 en CDA krijgen er tussen de 4 en 7 zetels bij en vieren dat vanavond uitgebreid. De PVV gaat in de prognose weliswaar van 15 naar 19 zetels, Wilders wint minder dan vooraf in de peilingen werd voorspeld.
Wilders schoof niet aan bij Nieuwsuur, maar liet in een reactie aan diverse media weten dat hij niet wilde meegaan in het negatieve sentiment. "Nederlanders hebben op mij gestemd, maar onvoldoende om een grotere stempel te drukken."
Brexit en Trump
D66-leider Pechtold vermoedt dat de kiezer zich bij de Brexit en de overwinning van Donald Trump achter de oren heeft gekrabd. "Willen we dit wel?", verwijst hij naar een eventuele overwinning van Wilders. "Nee dus."
Lees ook: Mona Keijzer over (voorspelde) verkiezingswinst: "Beloning voor vier jaar hard werken"
Het CDA krijgt er onder Sybrand Buma zes zetels bij en wordt daarmee een serieuze kandidaat voor regeringsdeelname. "Het CDA hoort vanavond bij de grote winnaars", sprak hij z'n aanhang toe.
Geen rol
De meest bedroefde man aan tafel bij Tweebeeke was zonder twijfel Lodewijk Asscher. Van de 38 zetels die de PvdA nu heeft, houden de sociaaldemocraten er volgens de prognose 9 over. Daarmee ziet Asscher geen rol voor de partij weggelegd in de regering.
'Met het hart'
Volgens Gert-Jan Segers van de ChristenUnie toont de uitslag aan dat er minder strategisch is gestemd dan bij de verkiezingen in 2012, toen veel kiezers op het laatste moment voor VVD en PvdA kozen. "Nederlanders hebben met het hart gestemd."
Segers' partij krijgt er volgens de prognose een zetel bij, terwijl de SP er een inlevert. Zowel Segers als Roemer hameren erop dat - wat er ook gebeurt - de rechtse kiezers serieus moeten worden genomen.
'Blijvertje'
De verdubbelling van 50PLUS van 2 naar 4 betekent volgens Henk Krol dat zijn partij 'een blijvertje' is. Krol vermoedt dat Wilders' 'magere' winst het gevolg is van zijn onzichtbaarheid tijdens de campagne. "Ik ben blij dat hij weinig debatten heeft gedaan."
Lees ook: Opkomst bij stembureaus fors hoger dan vier jaar geleden
Ook de Partij voor de Dieren zit in de lift. De voorlopige groei van 2 naar 5 zetels toont volgens Marianne Thieme aan dat de kiezer haar partij ziet als 'planeetbrede partij', en niet als een one-issuepartij.
Nieuwkomer
De zeer trouwe achterban van de SGP zorgt er ook bij deze verkiezingen opnieuw voor dat de partij op drie zetels uitkomt. Dat is evenveel als nieuwkomer DENK, de partij van Tunahan Kuzu, die vanwege gebrek aan loyaliteit de PvdA werd uitgezet.
Ook Forum voor de Democratie, de partij onder leiding van Thierry Baudet, komt volgens de prognose in de Tweede Kamer terecht. Met 1,8 procent van de stemmen is de partij vooralsnog goed voor twee zetels.
Noord-Holland
In vrijwel alle Noord-Hollandse gemeenten komt de VVD als grootste partij uit de bus. Amsterdam vormt de uitzondering: daar wint GroenLinks ruim, op de voet gevolgd door D66. De liberalen zijn met 15,2 procent van de stemmen de derde partij in de hoofdstad.