ANNA PAULOWNA Een zwakke dijk, hoog water en slecht weer: in de nacht van 14 januari 1916 zorgde die situatie voor een dijkdoorbraak. Miljoenen liters zeewater stroomden de Anna Paulownapolder binnen. Vandaag wordt de ramp herdacht.
"De rampspoed was groot, maar bleek later ook een zegen," vertelt schrijver Jan Bremer. Hij schreef in 1988 een boek over de watersnoodramp. Onder meer de Noorderdijk bezweek in de nacht van 14 januari 1916. Die dijk had een zwakke plek, precies daar waar vroeger een geul lag waar zeewater in en uit stroomde. "Daar is een dijk door aangelegd en dat is blijkbaar niet goed gedaan," aldus Bremer.
Rampspoed
Bij de watersnoodramp in Anna Paulowna kwamen twee vrouwen om het leven. Ruim 3000 koeien moesten van het land als ze al niet verdronken waren en veel huizen zijn weggespoeld of stuk geslagen. Bremer: "De rampspoed groot, maar het verhaal gaat ook dat er boeren waren die zeiden: "Geef ons heden ons dagelijks brood en als het kan nóg een watersnood." Zij kregen hoge vergoedingen en zijn er aardig bovenop gekomen."
Het water steeg die nacht tot ruim twee meter boven NAP. In landhuis Oosterwijk aan de Lotweg in Anna Paulowna is nog te zien hoe het zeewater de binnenmuren heeft aangetast. Bremer wijst op een uitgebeten kalklaag. "Ik heb me laten vertellen dat de gevluchte konijntjes hier buiten op de vensterbanken zaten."
Sneeuw
De bewoners van het landhuis hadden geen idee dat de dijken waren doorgebroken. Bremer: "Geertsema, die hier toen woonde, werd 's nachts wakker van het licht en zei tegen zijn vrouw: Nou gaat het nog sneeuwen ook. Hij had geen idee dat hij het glinsteren van het water zag."
Museum Oud Anna Paulowna opent zondag de expositie '100 Jaar na de watersnoodramp in de Anna Paulownapolder'.