TEXEL Waar veel mensen een traantje wegpinken bij het zien van vijf dode potvissen op het Texelse strand, heeft Lonneke IJsseldijk andere dingen aan haar hoofd. IJsseldijk is onderzoeker van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht.
"We onderzoeken ieder jaar wel één of twee walvissen, maar dit is heel groot", vertelt ze. De onderzoeker en haar collega's bestuderen de kadavers van de potvissen in opdracht van de overheid. Toch zijn de tien meter lange dieren voor hen geen dagelijkse kost. "Meestal onderzoeken we bruinvissen. Die zijn maximaal 1,7 meter lang. Een grote walvis doen we erbij."
Lees ook: Onderzoek naar dode potvissen begonnen
Vanochtend rond 5.00 uur werd de onderzoekster uit bed gebeld. Omdat ze als geen ander weet dat bij dit soort onderzoek haast geboden is, twijfelde ze geen moment. "Je hebt 24 uur", vertelt ze. "Daarna zijn de organen niet langer de moeite waard. Vijf potvissen is een race tegen de klok." Bovendien bestaat de kans dat de kadavers van de zeezoogdieren door opgehoopt gas ontploffen.
De doodsoorzaak van de dieren staat inmiddels vast. "Grote walvissen gaan dood als ze stranden, want de dieren zijn niet gewend aan de zwaartekracht." Daarom proberen de onderzoekers nu de vraag te beantwoorden waarom ze zijn gestrand. "We willen achterhalen of de dieren ziek waren of niet. Daarom gaan we alle organen na en kijken of er afwijkingen zijn."
Lees ook: Ligt er een miljoenschat verborgen in de magen van de aanspoelde potvissen?
IJsseldijk legt uit dat potvissen sterke sociale banden hebben en erg op elkaar gesteld zijn. "Misschien heeft een leidend dier een verkeerde afslag genomen en is de rest hem gevolgd." Toch kan het ook zijn dat de dieren gehoorschade hebben opgelopen of simpelweg gedesoriënteerd waren. "Het is erg lastig om er uiteindelijk een conclusie aan te verbinden."
Snel nadat gisteren bekend werd dat er vijf potvissen waren gestrand, gingen de eerste twee al dood. De andere drie bezweken vannacht. "We gaan morgen met een nog groter team aan het werk. Inmiddels zijn er mensen uit Schotland overgevlogen en er is een team uit België onderweg. Naturalis komt morgen ook helpen, we gaan proberen sectie te verrichten op de dieren die vandaag niet zijn aangeraakt."
Lees ook: Aangespoelde potvissen morgen van strand gesleept
Eerder vandaag maakte Rijkswaterstaat bekend de dode potvissen morgen van het strand te slepen. Toch zou dat volgens IJsseldijk ook vrijdag kunnen worden. De kadavers, die dan voor een groot deel zijn ontdaan van organen worden dan naar de haven van Harlingen gebracht. Daar worden ze in stukken gehakt om vervolgens te worden vernietigd. "Museums hebben geen interesse", besluit de walvisonderzoeker.