Ondergronds afvalscheiden in Saendelft permanent, gft-afval blijft zorgenkindje

Marloes Deeterink van actiegroep ‘Afval scheiden ja, kliko’s nee’ is trots: “We hebben nu eindelijk voor elkaar waar we al drie jaar heel hard mee bezig zijn geweest. Nu de proef succesvol is afgerond staat ook de gemeente achter de ondergrondse containers.”

In de wijk Saendelft passen geen rolcontainers, vindt Marloes. De opbouw van de wijk maakt het ophalen van de kliko’s ingewikkeld en levert vervelende verkeerssituaties op. Daarbij vindt ze het aanzicht van de vele groene bakken niet mooi en zou het tot verpaupering leiden. 

Tekst gaat door onder de reportage.

In 2019 leidde een massaal protest tegen de kliko’s tot de proef met de ondergrondse container. Saendelft gebruikte al ondergrondse containers, maar tot nu toe alleen voor restafval. De bewoners zouden ze ook graag gebruiken om afval te scheiden.

Er kwam een proef en zes maanden lang konden de bewoners zichzelf bewijzen door hun afval netjes te scheiden. Het bleek een flinke uitdaging. “Vijfduizend bewoners netjes afval laten scheiden, dat doe je niet binnen een dag", vertelt Marloes. "We moesten alle restcontainers omstickeren naar de verschillende afvalstromen, mensen leren waar welke bakken staan en natuurlijk leren nauwkeurig te scheiden.”

Gft scheiden is lastig

De wil was er, maar het gft-afval scheiden bleek nog niet zo gemakkelijk. Meermaals waren de gevulde bakken vervuild. Dit kwam onder andere doordat de plastic vuilniszakken waarin het werd ingeleverd niet afbreekbaar waren. Hierdoor moest het groen afval meermaals verbrand worden. Niet goed voor het milieu én de portemonnee.

Marloes: “We hebben toen een brief rondgestuurd met uitleg. Groen afval moet je inleveren in een groen, biologisch afbreekbaar zakje, zodat het niet vervuilt. Die zakjes hebben we toen uitgedeeld. Mensen willen wel scheiden, maar ook dan kunnen er dingen fout gaan.”

Marianne de Boer van Democratisch Zaanstad was nauw betrokken bij het experiment. Ze noemt dat niet alleen het netjes scheiden lastig is, ook heeft nog niet iedereen een pas voor de gft-container aangevraagd. Ze wil stimuleren dit te vergroten en verbeteren. Op dit moment heeft volgens HVC zo'n 40 procent van de huishoudens een afvalpas.

Minder restafval, minder kosten

Het gebruik van de verschillende containers is belangrijk om het restafval in te dammen. Marianne: “De rijksbelasting op restafval wordt steeds hoger, dus moet iedereen goed scheiden om de kosten laag te houden. We hebben de containers nu ondergronds, maar het is belangrijk te blijven verbeteren. Wij zijn een dure gemeente qua afvalstoffenheffing en wat ons betreft, mag dat niet meer omhoog.” 

HVC-woordvoerder Vibeke Helder benadrukt de uitdagingen rondom het afvalsysteem. “Er waren eerst echt verbeteringen in het scheiden, maar vervolgens is het weer teruggezakt. Er worden wel meer passen aangevraagd, dus mensen willen wel afvalscheiden.”

Voorbeeldfunctie

Er is nog werk aan de winkel, maar Marianne is voor nu heel trots. Ze benadrukt het werk dat de actiegroep dit jaar heeft geleverd. “De containers waren alleen gemaakt op ondergronds restafval, dus ze moesten van ver komen om het scheiden mogelijk te maken. Dat verdient een groot compliment.”

Daarbij is belangrijke kennis opgedaan bij het experiment in Saendelft, bruikbaar voor de rest van de stad. Marianne: “Veel wijken in Zaanstad hebben krappe voortuinen en stoepen, als daar kliko’s voor staan is dat ook een belemmering voor de openbare weg. Scheiden met ondergrondse containers zou dus ook voor andere wijken een oplossing kunnen zijn.”