West-Friese 'opa's' realiseren eigen warmtenet voor Enkhuizer wijk

Uit een van de Enkhuizer huiskamers klinkt geroezemoes. In een kring zijn buurtbewoners druk met elkaar in gesprek. De een drinkt een wijntje, de ander een biertje. Het zijn de bewoners van Oude Gouw-Gommerwijk die op initiatief van buurtcoöperatie Buurtwarmte Enkhuizen bij elkaar zijn gekomen.

Buurmannen Ad Verhage, Martin de Boer, Nico Koelman en Rob Kuipers voelden de behoefte om collectief te werken aan initiatieven die bijdragen aan een beter milieu. Volgens hen werd de urgentie om van het gas af te gaan door veel huishoudens nog onvoldoende gevoeld. 

Eigen warmtenet 

Toen ze dat constateerden, kwamen ze in actie. Bij buurtbewoners gooien zij brieven door de brievenbus met de oproep wie gezamenlijk wil werken aan de aanleg van een eigen warmtenet voor de wijk. 

Niet veel later meldt zich een bollenboer. Die middels Warmte Koude Opslag (WKO), een duurzame energievoorziening waarbij je warmte en koude via een speciale warmtewisselaar opslaat in de grond en waarmee je gebouwen en kassen kunt koelen en verwarmen, zijn koelcellen koelt. 

Omdat hij voor de bollen vooral de kassen moet koelen en relatief weinig warmte nodig heeft, houdt hij veel restwarmte over. Hij stelt het beschikbaar aan Buurtwarmte Enkhuizen met als doel door middel van restwarmte de gehele wijk van energie te voorzien. Als burgerinitiatief met weinig geld, zeer welkom, legt Martin de Boer uit, die namens de initiatiefnemers het woord voert. Hij duikt in de boeken, volgt diverse cursussen, speurt op het web en wint advies in bij adviesbureaus om het plan gerealiseerd te krijgen. "Wij zijn ten slotte maar een paar stomme burgers."

Ook dient hij een subsidieaanvraag in onder de noemer Programma Aardgasvrije Wijken en vraagt hij de gemeente om toestemming. Het plan wordt goedgekeurd en het geld toegekend. Inmiddels is het initiatief uitgegroeid tot buurtcoöperatie en zijn circa 20 vrijwilligers actief. Bovendien heeft de coöperatie 115 leden. Terwijl ze het warmtenet-plan verder uitwerken, zit de groep mannen niet stil en realiseren zij heel wat initiatieven. 

Zo zijn verschillende bewoners als straatambassadeurs actief, een bewoner die iedereen in de straat kent en mede-inwoners van informatie voorziet over aansluiting op het buurtwarmtenet. En zijn zeven vrijwilligers opgeleid tot energiecoaches die buurtgenoten verduurzamingstips geven. Ook heeft het buurtinitiatief een Fixbrigade opricht. Een stel handige Harry's die inwoners met twee linkerhanden te hulp schieten. "Zij kunnen helpen om met kleine aanpassingen het huis energiezuiniger te maken. Denk bijvoorbeeld aan het aanbrengen van tochtstrips."

Meer sociale cohesie 

"Met het buurtinitiatief zorgen wij daarnaast voor meer sociale cohesie", legt Martin uit. Onder meer door de organisatie van de maandelijkse borrel-avonden die steeds in een andere huiskamer gehouden worden. "De achterliggende gedachte is natuurlijk wel om door de borrels meer mensen voor ons initiatief enthousiast te maken." Bij de avonden is ook een energiecoach aanwezig. De initiatieven van de mannen worden enthousiast ontvangen. Ondertussen worden de plannen rondom het warmtenet steeds concreter. 

De komende tijd zet Buurtwarmte Enkhuizen de laatste puntjes op de i. Eind volgend jaar worden de geulen gegraven om het warmtenet aan te leggen. In 2024 kunnen de eerste huizen worden aangesloten. "Dat wij als een paar idioten dit van de grond hebben gekregen, vind ik verbazingwekkend." Pioniers Ad, Martin, Nico en Rob houden zelf de regie. Want als je dat uitbesteedt, zo luidt de gedachte, heb je niets meer te vertellen. Ondertussen dromen de mannen verder en hopen zij dat meer Noord-Hollanders een soortgelijk initiatief realiseren.