BERGEN Ruim 22 jaar woonde en werkte Ans Wortel in Bergen. Ze vetrok in 1991 met veel bombarie en zwoer nooit meer terug te komen. Met de tentoonstelling 'Ans Wortel, Bohemienne in Bergen', brengt Museum Kranenburgh na 25 jaar een eerbetoon aan de overleden kunstenaar.
"Dit huis is van dit werk en dit werk is van dit huis", zei Ans Wortel eens. Waarmee ze bedoelde dat ze onmogelijk uit Kranenburgh weg kon. Toch moest het. De gemeente Bergen wilde er een museum van maken en daarin was geen plaats voor Ans Wortel en haar werk.
"We moesten de familie wel overhalen. In het begin waren ze sceptisch, want Ans wilde nooit meer terug naar de villa," vertelt Patricia Bracke, conservator van het museum. Wij bestaan nu 25 jaar en vonden het echt tijd om een ode aan Ans te brengen."
Jaloers
In 1969 bezocht de toenmalige burgemeester van Bergen Ans in haar atelier in Amsterdam. Hij schrok van haar kleine behuizing waar ze met twee kinderen moest wonen en werken en bood haar de leegstaande villa in Bergen aan. Voor een symbolisch bedrag mocht Ans op Kranenburgh passen totdat de gemeente er een nieuwe bestemming voor had. Het leidde tot jaloerse reacties onder de Bergense kunstenaars, want er was een gebrek aan atelierruimte. "De bakstenen vlogen door de ramen", zegt Patricia. Maar Ans Wortel trekt zich er niets van aan en verovert haar plek. " Iedereen was altijd bij haar welkom, vertelt haar jongere zus Rik.
Rik kan zich nog goed herinneren dat zij met de werken van haar beroemde zus op kunstmarkten stond. Want in verkopen was Ans niet zo goed. "Ik stond een keer in Hoorn en toen kwam Ans langs om het even van mij over te nemen zodat ik een soepje kon gaan eten. Ik zat nog niet of er ontstond een tumult bij de kraam. Het bleek dat iemand haar werk had uitgemaakt voor 'gedrochten' waarop Ans de vrouw naar een spiegel verwees. Zo was ze."
Vechten en verliezen
Honderden schilderijen en proza maakte Ans Wortel in Kranenburgh. Ze was dag en nacht aan het werk. Vanaf 1975 zijn er verschillende plannen met Kranenburgh, maar pas in 1991 werd het serieus. Maar Ans laat zich niet zomaar het huis uitzetten. Ze vecht en verliest.
"Ze wist zich geen raad. Er was natuurlijk niks zoals Kranenburgh. Toen ze eruit ging heeft ze gezegd: 'ik kom hier nooit meer'. Ik denk dat ze blij is dat dit huis weer tot leven is gebracht als huis van Ans Wortel. En dat we haar niet vergeten zijn en haar toch in ons hart hebben."