GANGNEUNG Als ze morgen goud wint op de mass start in Gangneung, dan is die medaille voor de hele familie, zei Irene Schouten voor ze afreisde naar Zuid-Korea. De familie van de schaatsster uit Andijk kende een zware periode doordat haar moeder een hersenbloeding kreeg, maar ze is een van de grote kanshebbers op een gouden medaille op het laatste onderdeel van het schaatsen.
Irene Schouten is 26 jaar oud en maakt haar eerste Olympische Spelen mee. Ze keek haar ogen uit bij aankomst in Gangneung en bij de openingsceremonie. "Dat gaf een beetje een schoolreisjegevoel", zei ze na de opening, waarbij ze van dichtbij in beeld werd gebracht. "Ik heb een hoop appjes gehad omdat ik zo in beeld was. Het was gelukkig niet zo koud als voorspeld was. Ik had warmtezakjes in mijn schoenen een een dekentje voor toen we zaten."
"Ik heb de laatste weken flink door kunnen trainen. De laatste week focus ik me helemaal op de wedstrijd. Ik ben blij dat het bijna zo ver is. Dan kan ik ook een keertje naar het Holland House." Ze had de tijd om rustig rond te kijken in het olympische dorp. In de tweede week, waarin haar coach Jillert Anema de trainingsintensiteit omlaag bracht, had ze nog wel bij andere sporten op de Winterspelen kunnen gaan kijken. "Maar dat is niks voor mij. Ik leef veel te veel mee. Dan gaat mijn hart vreselijk tekeer. Dat is zonde van de energie."
Morgen gaat de mass start van start, het onderdeel waarop ze bij het NK afstanden de laatste jaren heerst en waarbij ze in 2015 goud won bij het WK. Schouten is een van de zes of zeven grote kanshebbers op goud. Daarvoor moet ze zich eerst in een van de twee halve finales plaatsen.
Anouk van der Weijden is de tweede Nederlandse deelneemster aan de mass start. "Nee, ik ben zeker niet de aangewezen kopvrouw", verzekert Schouten, die over een snelle demarrage en een machtige eindsprint beschikt. "Zo werken we niet. Annouk mag en kan zelf ook winnen. Ze kan sprinten, ze kan vanuit een kopgroepje toeslaan en ze kan alleen aankomen. Annouk is heel snel en heel slim. We wedden dus op twee paarden in de massastart."
Schouten wil zelf goed blijven "nadenken" tijdens de race over zestien ronden. "Ik zou kunnen aanvallen, maar iedereen let op mij, dus dan verspil je alleen maar kracht. Aan de andere kant moet de gang er wel in blijven. Het is een mooi tactisch spel waarin Annouk en ik heel goed met elkaar moeten blijven communiceren."
Maar wat maakt een schaatsster nou een goede voor de mass start? "Je moet natuurlijk in een peloton kunnen schaatsen", zei ze in een reportage van EenVandaag, "en je moet brutaal zijn, tactisch inzicht hebben. Je moet een goede eindsprint hebben en kunnen vechten voor je plek."
Schouten kende een roerige periode de afgelopen tijd. Haar moeder, tevens haar grootste fan, kreeg in november 2016 op 55-jarige leeftijd een hersenbloeding. "Ik was aan het trainen op de fiets en mijn mobieltje was bijna leeg. Ik hoorde dat mijn moeder naar het ziekenhuis was gebracht toen ik thuiskwam."
Schouten groeide op in een gezin met vier kinderen. Haar vader heeft een tulpenkwekerij en ook Irene en haar broer Simon, die ook marathons schaatst, helpen daar al van jongs af aan mee. Haar ouders ware altijd druk met het bedrijf en toen broer Simon zijn trekkerrijbewijs had, reden ze samen op de trekker naar de ijsbaan in Hoorn. Haar moeder was altijd haar luisterende oor en snapte waarom ze zo fanatiek schaatste. "Ik kon altijd goed praten met mijn moeder als het wat minder ging, dat mis ik heel erg."
Het hele gezin raakte ontregeld door het wegvallen van haar moeder, die na een operatie even leek op te knappen. Maar haar moeder zit nu in een verpleeghuis. "Ze hoort je, maar ze reageert niet. Ik kan mijn verhaal wel kwijt, maar er komt niets meer terug", vertelde ze. "Mijn moeder zorgde voor alles, was altijd thuis. Wij zijn opgevoed met de vrouw doet alles in huis. Mijn vader weet niet hoe de wasmachine werkt en mijn broers kunnen hooguit een ei bakken. Gelukkig komen mijn tantes vaak helpen, zeker als ik in het buitenland ben. Dat is wel heel fijn."
Naast haar titel op de mass start heeft Schouten een waslijst aan marathontitels op haar naam staan, inclusief de Nederlandse titel de laatste jaren. Ze heeft ook meegedaan aan allround-toernooien, waarbij ze vooral op de 3000 en 5000 meter goed uit de voeten kan. Verder was ze vooral vroeger ook actief met het inlineskaten, zoals te zien is in deze tweet, waar ze in 2006 poseerde samen met de jonge Jan Blokhuijsen en Koen Verweij, met gemilimeterd haar in plaats van zijn lange lokken van tegenwoordig.