NOORD-HOLLAND Ingestorte panden, gestrande vrachtschepen en afgerukte molenwieken: de zuidwester die vandaag precies 45 jaar geleden over West-Europa trok, liet ook in Noord-Holland een spoor van vernieling achter. NH blikt terug op de verwoestende storm.
De meeste Noord-Hollanders liggen net op één oor als de wind voelbaar aantrekt. De kern van de depressie ligt op dat moment nog op honderden kilometers uit de Noordzeekust, maar komt snel dichterbij.
Nadat Zeeland de eerste klappen heeft opgevangen, is de harde wind rond 5.00 uur 's ochtends ook in Noord-Holland uitgegroeid tot een zware storm. Het oog ligt dan ten noorden van Terschelling en zorgt in het hele Nederlandse kustgebied voor zware overlast.
Windkracht 11
Zoals vaker wordt het hoogste uurgemiddelde in IJmuiden gemeten. Met 42 meter per seconde (windkracht 11) waaide het op land nergens zo hard als in de Noord-Hollandse havenstad. Op zee was het nog ontstuimiger.
Record
De novemberorkaan van 1972 past volgens NH-weerman Jan Visser in het rijtje 'grote stormen'. Toch benadrukt hij dat oostelijk en noordelijk gelegen provincies meer onder de 'verschrikkelijke wind' gebukt gingen dan Noord-Holland. Bij de storm van 25 januari 1990 was dat andersom. Was de hevigste windstoot in 1972 in IJmuiden 151 km/u, in 1990 was dat op dezelfde plek 160 km/u, aldus Visser.
Bij het krieken van de dag bereikt de storm zijn hoogtepunt. Tussen 7.00 uur en 8.00 uur verwoest de wind talloze gebouwen in de noordelijke provincies, maar zodra het licht wordt, blijkt dat de storm ook in Noord-Holland veel schade heeft aangericht.
Paviljoen verwoest
Zo maakt de harde wind onder meer paviljoen Minkema in de Schoorlse duinen met de grond gelijk. Het is niet de eerste rampspoed voor de eigenaar, want in de jaren daarvoor is het café al twee keer in vlammen opgegaan, schrijft De Telegraaf een dag later.
Ter hoogte van Castricum wordt het Hongkongse vrachtschip Wan Chun, dat daar door de weersomstandigheden voor anker was gegaan, een speelbal van de golven. Hulpdiensten zetten de circa dertig bemanningsleden op het droge, waarna het schip kapseist.
Tekst loopt verder onder de foto
'Vele gewonden'
Zo erg als in de noordelijke provincies is het bij lange na niet, maar 'vanuit Amsterdam wordt melding gemaakt van vele gewonden', bericht Nederlands Dagblad een dag later. "Tientallen mensen werden geraakt door rondvliegende dakpannen en stukken hout'
Lees ook: Storm raast over Noord-Holland: windstoot van 94 km/u gemeten
Ook de wieken van molen de Gooyer aan de Funenkade (naast de huidige Brouwerij 't IJ) vliegen door de lucht, maar komen in de naastgelegen Nieuwe Vaart terecht. In de haven blijken de torenhoge rijdende kranen niet bestand tegen de windstoten en vallen om.
Tekst loopt verder onder de foto
Dodelijk gewond
Tien Nederlanders overleven de storm niet, onder wie in ieder geval één Noord-Hollander. De 29-jarige brommerrijder Frans Riool raakt dodelijk gewond als hij in het Amsterdamse bos moet uitwijken voor een omgewaaide boom en onderuit gaat.
Een echtpaar in Bussum heeft meer geluk. "In Bussum kwam een echtpaar het bed uit om vanachter het slaapkamerraam te kijken wat er buiten gebeurde", schreef Nederlands Dagblad een dag na de storm. "Het bed was amper leeg of de schoorsteen kwam met donderend geraas naar beneden. Het bed van het echtpaar werd onder het puin bedolven."
Bekijk hieronder het journaal met beelden van de ravage