TEXEL Lange tijd was het het gesprek van de dag in januari 2016 op Texel. Zes potvissen spoelden er aan, door toen nog onbekende oorzaak. Nu, een jaar later lijkt het mysterie opgelost.
"Een nieuw onderzoek stelt dat de potvissen in de war raakten van geomagnetische stormen, waardoor ze in ondieper water raakten", schrijft het AD vandaag. Dat is gebleken uit een onderzoek dat onlangs gepubliceerd werd in het International Journal of Astrobiology.
Eenmaal in het ondiepe water, konden de potvissen geen kant meer op en stierven ze massaal, niet alleen op Texel. In de rest van Europa gingen nog eens 24 potvissen dood. Op het eerste gezicht leken de dieren gezond en ook uit autopsies op de dieren kwamen geen ziektes naar voren. Aan vergiftiging werd een tijdje gedacht, maar dit bleek ook niet het geval.
Zonnestormen
Nu is uit onderzoek naar voren gekomen dat zonnestormen elders in de oceaan de dieren fataal zijn geworden. Eerder bleek al dat zonnestormen het navigatievermogen van vogels en bijen ernstig beïnvloedden. Die verdwaalden door een storing in het magnetisch veld. Het spectaculaire noorderlicht, dat een resultaat is van die stormen, kan ook communicatiesystemen en satellieten van slag brengen.
Noorderlicht
"Potvissen zijn enorme dieren die vrij door de oceaan zwemmen", vertelt Klaus Vanselow van de Universiteit van Kiel in Duitsland aan het AD. "Ze worden geleid door hun navigatiegevoel. Als dat wordt verstoord door het noorderlicht, dan kan het gebeuren dat een groep dagenlang de verkeerde kant op zwemt. Ze komen er dan pas laat achter dat ze hun route moeten bijstellen."
"Als ze verkeerd zwemmen in de omgeving van Schotland en Noorwegen, dan is het te laat voor deze dieren om nog om te keren. Dan zitten ze vast in te laag water." Dat is waarschijnlijk met de potvissen die op Texel aanspoelden gebeurd.
'Een van de theoriën'
Toch zijn er andere wetenschappers en walviskenners die de theorie van Vanselow in twijfel trekken. Het zou namelijk niet meer te bewijzen zijn. Ook Pierre Bonnet van Ecomare is voorzichtig in zijn conclusies. "Er zijn zoveel verschillende theorieën. Dit is daar eentje van. Hij heeft ook nog een andere mogelijke verklaring: "Onervaren mannetjes zwemmen in een groep met een leider die de keuzes maakt. Een foute keuze en ze gaan allemaal de verkeerde kant op."